Men spreekt van hoogbegaafdheid als een persoon een IQ van 130 of hoger heeft. Ongeveer 2% van de totale bevolking heeft een IQ van 130 of hoger en is dus hoogbegaafd volgens dit model. Vroeger en eigenlijk tot op heden wordt vaak nog het IQ als maatstaf genomen voor het bepalen of iemand hoogbegaafd is. Ten eerste wat is eigenlijk het verschil tussen intelligent en hoogbegaafd? Als je intelligent ben dan heb je een goed verstand. Als je hoogbegaafd bent dan heb je vaak ook een speciale denkwijze die de normale mens minder snel kan begrijpen. Je bent creatiever en maakt grotere sprongen dan mede leeftijdsgenoten.
Inhoudsopgave
Wanneer ben je eigenlijk hoogbegaafd?
Waar vroeger een duidelijke scheiding was, namelijk een IQ van 130 of hoger, is deze “grens” steeds meer gaan vervagen. Men begreep al snel dat er meer factoren zijn waar rekening mee gehouden moet worden om te zeggen dat iemand hoogbegaafd is. Diverse professoren zijn hun eigen modellen gaan ontwikkelen. In deze modellen wordt omschreven wat de eisen zijn om je zelf bij de groep hoogbegaafden te kunnen plaatsen.
De vraag wanneer ben je hoogbegaafd is daardoor een stuk lastiger te beantwoorden. Door de verschillende modellen is het niet meer zo zwart wit als een IQ test. In het vervolg van het artikel gaan we dieper in op de verschillende modellen waarmee bepaald kan worden of je hoogbegaafd bent.
Modellen over hoogbegaafdheid
Een IQ test is een vrij eenzijdige methode om hoogbegaafdheid vast te stellen en voldeed niet bij alle mensen. Hierdoor verschenen er snel andere methodes om te bepalen of iemand hoogbegaafd is in plaats van enkel het IQ als maatstaf te gebruiken Dit worden modellen genoemd.
Het model van Mönks
Een van de modellen is ontworpen door de Nijmeegse hoogleraar Mönks. Deze professor borduurde verder op ideeën van een Amerikaan genaamd Renzulli. Hij vond dat je naast een hoog IQ (intellectuele capaciteiten) ook over een hoge mate van creativiteit moet beschikken én ook nog eens taakgericht moet zijn om van hoogbegaafdheid te kunnen spreken. De hoogleraar Mönks nam deze methode over en voegde daar 3 omgevingsaspecten aan toe. Niemand groeit op in een vacuüm en daarmee wil hoogleraar Mönks zeggen dat er ook invloeden zijn vanuit je omgeving. Voor kinderen zijn dit: het gezin, de school en de vrienden.
Het model van Heller
Een recenter model uit 1992 is het multifactorenmodel van Heller. Heller gaat door waar de hoogleraar Mönks was geëindigd. Hij voegde de theorie van meervoudige intelligentie en het model van Mönks bij elkaar en daaruit ontstond het model van Heller. Dit model is een stuk uitgebreider en ingewikkelder dan het model van Mönks.
Het delphi model
Naast deze 2 populaire modellen is er sinds 2007 een nieuw en vooruit strevend model genaamd het delphi model. Een hoogbegaafd persoon moet volgens dit model aan de volgende eisen voldoen. Hij denkt hoogintelligent , is autonoom en hoogsensitief waarnemend. Hij is gedreven, nieuwsgierig en is scheppingsgericht. En daarnaast snel, creatief, intens en complex. Van het model is ook een afbeelding beschikbaar die het geheel moet verduidelijken.
Een hoogbegaafde doet dat op een heel specifieke manier: hij denkt hoogintelligent, voelt rijk geschakeerd en is autonoom; hij wil gedreven, handelt scheppingsgericht en neemt hoogsensitief waar. In het sámenspel tussen al deze existentiële facetten, tenslotte, is de hoogbegaafde snel, intens, complex en creatief.
Tot slot
Door de komst van diverse modellen is het bepalen of iemand hoogbegaafd is er niet makkelijker op geworden. Alhoewel hoogbegaafdheid meer is dan alleen een hoog IQ wordt in de praktijk als maat voor hoogbegaafdheid vaak een van IQ 130 of hoger genomen. Er zijn hoogbegaafdheidsonderzoeken die verder gaan dan alleen het afnemen van een IQ test. Dit soort testen nemen vaak typische kenmerken van hoogbegaafdheid mee in het onderzoek.
De vraag wanneer ben je hoogbegaafd of wat is hoogbegaafdheid is inderdaad een vraag die lastig is te beantwoorden. Puur naar het IQ van een persoon kijken is echt een methodiek uit het verleden. Wij hanteren momenteel drie kerneigenschappen om vast te stellen of iemand hoogbegaafd is. Een hoogbegaafd persoon is:
– Is heel erg intelligentie (hoog IQ).
– Is heel erg gemotiveerd.
– Is heel erg creatief.
De laatste twee eigenschappen zijn natuurlijk iets lastiger vast te stellen, dan een hoog IQ, maar zeker niet minder belangrijk!
Hoi Ellen,
Ik ben het helemaal met je eens! De vraag “ben ik hoogbegaafd?” wordt erg vaak aan ons gesteld, vandaar dat we een artikel hebben geschreven over dit onderwerp. Het is natuurlijk een vraag zonder eenduidig antwoord, maar we hebben d.m.v. de verschillende modellen hopelijk een duidelijk verhaal op papier kunnen zetten. We hebben inderdaad geprobeerd om duidelijk te maken dat hoogbegaafdheid meer is dan enkel een hoog IQ.
Ik vind ’t lastig, ik heb een onderzoek gedaan en er kwam uit 130. Op het formulier stond dat 130+ zeer begaafd is en iets en tot en met 130 begaafd . Maar hier staat 130 en hoger. Wat is het nou!?
Hoi Thom,
deze vraag lijkt simpel te beantwoorden door uit te gaan van onderstaande tabel.
Indeling naar intelligentie
Hoger dan 130: Zeer begaafd / hoog intelligent
121-130: Begaafd
111-120: Hoog gemiddeld
90-110: gemiddeld
80-89: Beneden gemiddelde
70-79: Laag begaafd / moeilijk lerend
< 70: Verstandelijk beperkt
En dan schrijf ik niet voor niets "lijkt" want hier zijn wat nuances in.
Vanaf 130 is er sprake van Zeer Begaafd of Hoogintelligent. Bij +/- 2% van de Nederlandse bevolking is er sprake van een IQ van 130 of meer.
Zijn deze mensen met IQ van 130+ dan ook allemaal Hoogbegaafd? Nee, zeker niet. Ook al worden die termen van hoogintelligent en hoogbegaafd nogal eens door elkaar gebruikt.
Iemand met 130+ is zeer begaafd / hoog intelligent.
Iemand met 130+ die daarnaast ook de kenmerken van hoogbegaafdheid heeft (nieuwsgierig, gedreven, creatief in manieren van denken en kennis kunnen samenvoegen. Zie daarvoor ook de pagina over het Delphi model) is hoogbegaafd. De reguliere IQ test maakt hierin geen onderscheid. Het is immers een IQ test, niets meer en niets minder.
Een hoogintelligent en hoogbegaafd persoon hebben beide een IQ van 130 of meer maar zijn in denkwijze nog totaal verschillend. De eerste is sterk in nieuwe kennis opnemen, onthouden, reproduceren en toepassen van de kennis, de hoogbegaafde is daarnaast ook van creatief de verbindingen leggen tussen alle kennis om tot nieuwe toepassingen te komen (beetje zwartwit uitgedrukt om het duidelijk te maken).
Ik weet niet waar je het onderzoek hebt gedaan en wat daarvoor de aanleiding is maar er zal toch een gesprek komen over deze uitslag mag ik hopen? Met de uitslag en een getal dat daarbij hoort ben je nog dezelfde als daarvoor. Met dezelfde kwaliteiten en dezelfde dingen waar je misschien lastig mee om kunt gaan en de uitslag verandert daar niets aan maar het kan wel helpen om jezelf, je reacties en gedrag beter te begrijpen en te kijken hoe je deze intelligentie die je hebt op een positieve manier kunt gebruiken. Daar is soms wat hulp bij nodig en ik hoop dat dit buro waar de test is gedaan daar ook met je naar zal kijken.
Hoi,
Het is inderdaad een lastig vraagstuk. Ik heb nooit echt een officiele iq test gedaan. Als kind wel eens een echte test gedaan maar niet onder officiële omstandigheden. Ik scoor gemiddeld rond de 125. Maar bij en indicatieve testen, waarbij alle aspecten worden getoetst scoor ik hoger. Ook heb ik eens een goede indicatieve test gemaakt, die het gemiddeld iq per onderdeel laat zien. Daar scoor ik per onderdeel tussen de 120 en 137. Daar komt een gemiddelde uit van 125.
Ik ben per ongeluk gaan lezen over hoogbegaafdheid. En het was nogal een wake up call. Ik heb altijd gezocht naar wat er mis met mij was. Ik kwam uiteindelijk uit op add. Alleen past dat niet in zijn geheel bij mij. De kenmerken van HB bijna wel. Alleen kwa gemiddeld iq dan weer niet. Dus is het nu wel of niet zo? Ik heb ook altijd last van een soort imposter syndroom. Alsof ik mij overal doorheen bluf. Ik ben helemaal niet zo slim en goed etc. En de angst om dan elk moment door de mand te vallen. Daarom durf ik mezelf ook niet teveel te herkennen in HB. Terwijl een antwoord zoveel rust kan geven, over het hoe en waarom over jezelf.
Hoe kijkt u tegen een gemiddeld begaafd iq aan, met wel alle kenmerken van HB?
Ps. Ik merk wel, dat ik de neiging heb tot overredeneren. Dan geloof ik niet dat het antwoord zo simpel is. Dan denk ik te moeilijk en dan kom ik op een verkeerd antwoord. Als ik mezelf dwing dat niet te doen, het simpel te houden dan scoor ik consequent boven de 130. Ik sta bekend als iemand die verbaal heel sterk is en rekenkundig gezien juist minder. Maar bij alle indicatieve testen, komt taal juist steeds uit op een lager niveau als rekenen.
Op de test van deze website kom ik ook uit op 132.
Je vraag heeft meerdere punten in zich. Allereerst wil ik ingaan op de ‘indicatieve testen’ en de test onder niet officiële omstandigheden. Met dergelijke testen is het moeilijk om een heldere uitkomst te krijgen. Het is dan zoals je zelf al zegt een ‘indicatie’. En dat is bij de online testen die er bestaan ook nog maar de vraag want deze zijn sterk ingekort en beperkt in het soort vragen.
Zoals in een andere reactie staat hangt veel ook af van de testafnemer; denkt iemand meer beeldend of wordt er bij open vragen bijvoorbeeld een breedsprakig antwoord gegeven dat niet wordt begrepen doordat de testafnemer het niet meer kan volgen, dan levert het antwoord geen punten op.
Op de uiteindelijke gemiddelde score geldt een marge van 15 punten. Dit ook vanwege ‘mindere dagen’ of spanning of andere storende zaken die van invloed zijn op de momentopname van dat moment.
Nederland hangt erg op het gemeten IQ. 131 is ja, hoogbegaafd en 129 en is een nee terwijl de persoon die net onder de 130 scoorde veel meer “symptomen” van hoogbegaafdheid kan hebben en daar ook meer last van kan hebben dan een goed in zijn vel en omgeving zittende volwassene met een IQ van 143. Ieder persoon en elke situatie is immers anders.
In Vlaanderen richt het Hoogbegaafdheidscentrum naast het onderzoek sterk op het interview met de persoon. Welke levensloop is er gevolgd, hoe zijn opleiding, gedrag en keuzes gemaakt. Hoe staat de persoon in het leven, met zichzelf en met anderen. Hoe komt de persoon tot zijn antwoorden of hoe kijkt hij naar situaties en verbanden tussen zaken?
Nederland gaat uit van “is hoogbegaafd” op basis van een meetbare test, Vlaanderen gaat meer uit van “heeft alle kenmerken van hoogbegaafdheid” waarna ze in sommige gevallen al niet meer eens testen.
Maar nu dwaal ik af van jouw vraag.
Belangrijkste vraag is misschien wel de vraag wat voor jou het verschil maakt om wel of niet de bevestiging te hebben dat je hoogbegaafd zou zijn. Welk verschil maakt dat voor jou?
Je hebt erover gelezen en je herkent er veel in schrijf je. Het is naar mijn idee dan belangrijker om te kijken wat je herkent, en te zien waar je door het goed in te zetten door kunt groeien en te zien hoe je met de dingen waar je misschien lastiger mee om kunt gaan, daar een weg in kunt vinden.
Het “hoe om te gaan met wie en hoe je bent” is belangrijker dan een uitspraak of je wel of niet hoogbegaafd bent. Ook na die vaststelling komt immers de vraag hoe je daar dan mee om kunt gaan, en na een negatieve vaststelling zijn de zaken waarvoor je op zoek bent gegaan niet ineens weg als je geen hoogbegaafde blijkt te zijn…
Ik wens je succes en veel leerzame momenten in je zoektocht.
Het gaat vast goed komen. Lees erover en praat met anderen en vooral: neem ook de tijd om dingen te laten binnenkomen.
Beste mevrouw Swart,
Ik ben gelukkig een tevreden mens en ik leid een goed leven. Maar dat anders denken en zijn, blijft een onderdeel van jou. En ik ben iemand die heel erg op zoek is naar het hoe en waarom achter alle dingen. Zo kan ik opeens gaan Googlen wat een komkommer nou precies is, als ik hem eet.
Als ik eenmaal in iets ben geïnteresseerd, dan laat dit mij niet meer los. Zodoende denk ik dat ik alles heb gelezen en alle YouTube lezingen heb geluisterd, wat er maar te lezen en luisteren valt over dit topic. En een en al herkenning dus. Ook namens mijn oudste kinderen.
Ik denk dat het stigma wat HB hoort, mij afschrikt om mijzelf zo te noemen. Anderzijds, de angst dat het niet zo is, want wat is het dan wel? De enorme zelftwijfel op sommige momenten en altijd verbeterpunten zien in jezelf en je eigen resultaten, kan soms vermoeiend zijn. Een reden hebben waarom, kan soms een bepaald houvast geven, als dit logisch klinkt. Zonder overredeneren, wat ik wel eens wil doen, scoor ik wel vaak boven de 130 op testjes. Maar op een of andere manier, durf ik niet te zeggen, dat ik echt zo een hoog iq heb. Ik vind mezelf niet slim genoeg en denk met alles, ik heb mij er weer doorheen gebluft.
Bedankt voor je antwoord wel. Heel attent.