“Ik ben gestrest”, is een uitspraak die bij velen voorin de mond ligt. Inmiddels is het woord ‘stress’ een veelvoorkomende term. Bij de kleinste beetjes spanning wordt er hiernaar verwezen. Echter, stress is niet alleen dat beetje spanning waar vaak naar wordt verwezen. Er bestaan verschillende vormen van stress. Het is handig om deze vormen te herkennen. Zo kun je er namelijk naar handelen en ervoor zorgen dat de spanning sneller afneemt.
Dit artikel beschrijft 9 verschillende vormen van stress: acute, episodische, chronische, emotionele, fysieke, cognitieve, sociale, traumatische en omgevingsstress. De verschillende vormen worden voorzien van voorbeelden waarin deze kunnen voorkomen. Tevens wordt uitgelegd hoe stress invloed uitoefent op prestaties zoals het maken van een toets of de angst die het veroorzaakt bij het afleggen van een rijexamen.
1. Acute stress
Acute stress is een van de meest voorkomende vormen van stress en treedt op als reactie op een directe dreiging of uitdaging. Het is kortdurend en kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben. Dit type stress helpt je alert te blijven en snel te reageren.
Voorbeeld
Tijdens het autorijden remt de auto voor je abrupt. Je voelt een plotselinge golf van spanning en je hartslag versnelt. Dit is acute stress. Een ander voorbeeld kan voorkomen tijdens en (rij)examen. Deze vorm van stress ontstaat door faalangst of prestatiedruk. Je voelt de druk om alles perfect te doen. Echter, deze stress kan er juist voor zorgen dat je onnodige fouten maakt. Autorijschool Besure staat bekend als de beste rijschool van Noord-Brabant vanwege de persoonlijke aanpak om stress en faalangst achter het stuur te verminderen.
2. Episodische stress
Wanneer acute stress regelmatig voorkomt, spreken we van episodische acute stress. Dit type stress wordt vaak gezien bij mensen die een chaotische of drukke levensstijl hebben en zich aldoor opgejaagd voelen.
Voorbeeld
Je hebt een drukke baan met strakke deadlines en daarnaast veel sociale verplichtingen. Hierdoor ervaar je regelmatig acute stressmomenten, zoals bij het vergeten van een belangrijke afspraak of het missen van een deadline.
3. Chronische stress
Chronische stress is langdurig en kan maanden of zelfs jaren aanhouden. Het wordt vaak veroorzaakt door aanhoudende stressvolle situaties zoals financiële problemen, een ongelukkig huwelijk of een stressvolle werkomgeving.
Voorbeeld
Je werkt al jaren in een baan waar je je niet gewaardeerd voelt en je constant onder druk staat. Deze continue stress kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals hartziekten en depressie.
4. Emotionele stress
Emotionele stress komt voort uit gevoelens zoals verdriet, woede, angst of zorgen. Het kan worden veroorzaakt door persoonlijke problemen, relationele conflicten of traumatische gebeurtenissen.
Voorbeeld
Na het verlies van een dierbare voel je je voortdurend verdrietig en angstig. Deze emotionele stress beïnvloedt je dagelijkse functioneren en je vermogen om te genieten van het leven.
5. Fysieke stress
Fysieke stress wordt veroorzaakt door lichamelijke factoren zoals ziekte, letsel of extreme vermoeidheid. Ook intense fysieke inspanning zonder voldoende rust kan leiden tot fysieke stress.
Voorbeeld
Je hebt een zware griep en moet toch naar je werk gaan. De fysieke stress van je ziekte in combinatie met je werkeisen maakt het moeilijk om goed te functioneren.
6. Cognitieve stress
Cognitieve stress ontstaat door mentale overbelasting of cognitieve uitdagingen. Dit kan het gevolg zijn van moeilijke beslissingen, overmatig nadenken of zorgen over toekomstige gebeurtenissen. Stress bij toetsen of (rij)examens is vaak een combinatie van cognitieve en acute stress.
Voorbeeld
Je moet een belangrijke toets maken en bent bang om te falen. De angst en het piekeren over het examen leiden tot cognitieve stress. Dit heeft een negatieve invloed op je concentratie en prestaties. Vooral bij een rijexamen is het belangrijk om kalm te blijven, omdat je deelneemt aan het verkeer. Daarbij kan stress je reactievermogen en besluitvorming aantasten. Dit kan leiden tot ongevallen. Bereid je goed voor door voldoende te oefenen en gebruik ontspanningstechnieken zoals diepe ademhaling om je zenuwen onder controle te houden.
Ervaar je veel stress omtrent het behalen van je rijbewijs? Overweeg dan een rijschool die een aangepast traject aanbiedt met meer persoonlijke begeleiding. Hierdoor wordt jij zelfverzekerder achter het stuur en wordt spanning en stress voor je examen verminderen.
Meer weten over persoonlijke begeleiding bij het behalen van je (be) rijbewijs in breda vind je hier!
7. Sociale stress
Sociale stress ontstaat door interacties met anderen en situaties in sociale contexten. Dit kan variëren van conflicten met familie of vrienden tot de druk om te presteren in sociale situaties.
Voorbeeld
Je hebt een conflict met een goede vriend en je maakt je zorgen over hoe dit jullie relatie zal beïnvloeden. Deze sociale stress kan je humeur en welzijn ernstig beïnvloeden.
8. Traumatische stress
Traumatische stress is een reactie op een ernstige, traumatische gebeurtenis zoals een ongeval, natuurramp of geweld. Dit kan leiden tot posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Voorbeeld
Na een ernstig auto-ongeluk ervaar je nachtmerries en flashbacks. Deze symptomen van traumatische stress beïnvloeden je dagelijkse leven en je vermogen om normaal te functioneren.
9. Omgevingsstress
Omgevingsstress wordt veroorzaakt door externe factoren zoals lawaai, drukte, vervuiling of slechte leefomstandigheden. Deze factoren kunnen bijdragen aan een voortdurende staat van stress.
Voorbeeld
Je woont in een drukke stad met veel lawaai en vervuiling. Deze constante blootstelling aan een stressvolle omgeving kan je mentale en fysieke gezondheid negatief beïnvloeden.
Conclusie
Het herkennen van de verschillende vormen van stress en begrijpen in welke situaties ze kunnen voorkomen, is de eerste stap naar het beheersen ervan. Kalm blijven en het beheren van je stressniveaus, verbetert je dagelijkse prestaties. Daarbij verhoogt het op de lange termijn de hele kwaliteit van leven.
Wil je leren hoe je de vormen van stress zoveel mogelijk kunt reduceren? Dan is het volgende artikel wellicht ook interessant voor jou: Stress verminderen.
