Het syndroom van Asperger is misschien wel de bekendste stoornis in het autistische spectrum. Dit autistische spectrum bestaat onder meer ook uit klassiek autisme, atypisch autisme, PDD-NOS en nog enkele andere vormen. Asperger wordt gezien als de milde vorm in dit spectrum en kenmerkt zich qua intelligentievorm en taalvaardigheid verschillend van de andere stoornissen in het autismespectrum.
Inhoudsopgave
Wat is het syndroom van Asperger?
Het syndroom van Asperger heeft een aantal duidelijke, eigen kenmerken. Mensen kennen beperkingen in sociale interactie en wijden zich toe aan slechts weinig interesses en activiteiten. Hoewel dit tot ernstige gedragsproblemen kan leiden, vallen bij Asperger een aantal zaken op ten opzichte van bijvoorbeeld klassiek autisme.
Zo is er bij kinderen geen sprake van een vertraagde taalvaardigheidsontwikkeling. Ook hebben mensen met Asperger een relatief hoge intelligentie en zijn ze tot een gemiddeld niveau geneigd om contacten te leggen met anderen. Desondanks worden patiënten met Asperger door veel gebruikelijke beperkingen getroffen die kenmerkend zijn voor het autistische spectrum. Hierdoor leidt het algemene beeld van Asperger tot mensen die veelal hun eigen gang gaan, excentrieke trekjes hebben en enigszins wereldvreemd zijn.
Geschiedenis van het syndroom
Het syndroom van Asperger is vernoemd naar de Oostenrijkse arts Hans Asperger, die een proefschrift schreef over het syndroom in 1944. Patiënten werden door Asperger beschreven als kleine professoren, sterk bedreven in hun interesses en welbespraakt. In 1981 was het Lorna Wing die het syndroom wereldwijde aandacht bracht. Zij publiceerde de eerste criteria voor het syndroom, wat tot controverses leidde over de status en classificatie ervan. Dit heeft ertoe geleid dat Asperger voornamelijk beschouwd wordt als een hoog functionerende vorm van autisme.
Tot op heden is de exacte oorzaak van het syndroom van Asperger nog niet ontdekt. Wel is het bekend dat bij een groot deel van de patiënten met Asperger het syndroom erfelijk is overgedragen. Dit wordt gewijd aan een combinatie van meerdere afwijkingen in de genen, onder invloed van omgevingsfactoren. Hierdoor zou de ontwikkeling van de hersenen van mensen met Asperger afwijkend verlopen en leiden tot de bekende beperkingen.
Asperger in het spectrum
Naar schatting heeft ongeveer een procent van de Nederlandse bevolking een stoornis behorend tot het autismespectrum. Hierbij heeft circa 86% te maken met Asperger of PDD-NOS, en circa 14% met klassiek autisme. Verder is het bekend dat stoornissen in het autismespectrum doorgaans zo’n viermaal vaker voorkomen bij mannen als bij vrouwen.
De diagnose Asperger
Het syndroom van Asperger kan alleen worden vastgesteld aan de hand van gedragsonderzoek. Een dergelijk onderzoek kan vaak wel maanden in beslag nemen, voor een geheel betrouwbaar onderzoek uitgevoerd is. Er wordt gekeken naar de combinatie van de hoofdzakelijke gebieden waartoe de symptomen behoren. Verder kan de diagnose door verschillende specialisten vastgesteld worden, zoals een kinderarts, een psycholoog, of een team bestaande uit meerdere van dergelijke specialisten.
In principe is de ontwikkeling van een persoon met Asperger niet totaal anders dan de ontwikkeling van een normaal persoon. Bij nauwkeurig onderzoek zal er pas te zien zijn wat er precies aan de hand is. Mensen krijgen vaak pas later last van het syndroom van Asperger en dat bemoeilijkt het diagnosticeren van deze stoornis. Het syndroom van Asperger is relatief onbekend in de maatschappij en daardoor wordt het nog moeilijker om de gevolgen tijdig onder ogen te zien.
Mensen met het syndroom van Asperger doen vaak zelf onderzoek naar het syndroom en merken vaak naderhand van eigen bevindingen dat er sprake van Asperger is. In sommige gevallen heeft iemand veel last van Asperger terwijl het in andere gevallen nauwelijks tot geen moeilijkheden oplevert. Men is in sommige gevallen instaat om zich aan te passen en heeft niet altijd behandeling of begeleiding nodig.
Vaak heeft iemand met het syndroom van Asperger specifieke interesses. Iemand kan hier zeer bedreven in zijn en daarin volledig de intelligentie kwijt. Tegelijkertijd kunnen er moeilijkheden zijn bij zaken die voor iemand anders vanzelfsprekend zijn. Denk aan huishoudelijke taken als koken, schoonmaken of aankleden. Mensen met het syndroom van Asperger zijn vaak uitstekend instaat om zich aan te passen en op dat moment wordt het stellen van een diagnose zeer lastig. De laatste jaren blijven er echter weinig mensen met het syndroom van Asperger onopgemerkt en dat komt voornamelijk door een betere voorlichting.
Sociale omgang
Het syndroom van Asperger kenmerkt zich door enkele hoofdgebieden waaronder de verschillende symptomen geschaard kunnen worden. Allereerst is er de sociale omgang. Mensen met Asperger hebben over het algemeen moeite om nuance te vatten. Hierdoor kan communicatie lastig tussen de regels door plaatsvinden, mede doordat figuurlijke en natuurlijke taal moeilijk uit elkaar worden gehouden. Ook wordt lichaamstaal niet goed gelezen. Bovendien kennen mensen met Asperger een verminderd vermogen aan onder meer empathie.
Niet alleen is het omgaan met emoties van anderen lastig, ook het uiten van de eigen emotie is niet eenvoudig. Dit komt onder meer omdat mensen met Asperger geen intuïtie kennen als het gaat om sociale situaties. Gewenst en ongewenst gedrag is daarmee lastig in te schatten. Het inlevingsvermogen omvat een aanzienlijk gedeelte van de symptomen van Asperger. Deze is sterk verminderd en leidt ertoe dat mensen met Asperger moeilijk naar anderen kunnen uiten dat ze de ander begrijpen. Mensen met Asperger praten hierbij bijvoorbeeld monotoon en met weinig expressie. Doordat er bij het syndroom van Asperger wel degelijk sprake is van een normale of hoge intelligentie, in tegenstelling tot bijvoorbeeld klassiek autisme, kunnen mensen met Asperger zich wel trucs aanleren om zich sociaal beter te redden.
Interesses en motoriek
Mensen met het syndroom van Asperger staan erom bekend zeer gefocust met hun interesses om te gaan. Vaak kent een persoon een specifieke interesse waar hij of zij erg gedetailleerd en zelfs obsessief mee kan omgaan. Dit zorgt voor een sterke eenzijdigheid in de sociale interactie, omdat de persoon met Asperger vaak alleen en veelvuldig over het interessegebied communiceert. Het inleven in de ander die de interesse mogelijk niet deelt of tot op een zeker niveau is vaak afwezig. Verder kennen mensen met Asperger een beperkte motoriek, wat hun mate van activiteit beperkt. Bewegingen kunnen doorgaans houterig en traag zijn. Mensen met het syndroom van Asperger begeven zich daarom vaak niet op het terrein van sport. Naast het aspect van gezondheid werkt een dergelijk gebrek aan activiteit ook negatief bij aan de sociale interactie.
Behandeling van het syndroom van asperger
De oorzaak van een stoornis het autistische spectrum zoals het syndroom van Asperger is nog niet genoeg bekend. Een behandeling die gericht is op genezing is daarom niet of nog niet beschikbaar. Wel zijn er verschillende behandelingen ontwikkeld om het leven met het syndroom van Asperger zoveel mogelijk in goede banen te leiden. Dergelijke behandelingen zijn echter nog wel beperkt. Enerzijds zijn ze gericht op het aanleren vaardigheden gericht op het omgaan met het syndroom. Anderzijds zijn ze gericht op de omgeving, die bijvoorbeeld geïnformeerd of aangepast kan worden om omgang met het syndroom beter mogelijk te maken. Op school of op het werk kan dit bijvoorbeeld leiden tot instructies aan docenten en leidinggevenden, en bijvoorbeeld het creëren van vastigheden zoals de werkplek.
Tot slot
Het syndroom van Asperger behoort tot de autismespectrumstoornissen en geldt als een milde variant binnen dit spectrum. Kenmerken van de autismespectrumstoornissen zijn beperkingen in sociale interactie en een gebrek aan interesses en activiteiten. Bij het syndroom van Asperger kennen mensen echter wel een normale of hoge mate van intelligentie en zijn neigingen tot sociaal contact vaak normaal. Ook ontwikkelt de taalvaardigheid bij kinderen zich ongestoord. Wel zijn er beperkingen te ontdekken in het sociale contact, onder meer als het gaat om empathie en nuance.
Ik vind het nogal wat, zelfs een goede therapeute die ik ooit had zei dat de intuïtie ontbrak.
Tijdens de lessen WOII/holocaust op de lagere school had ik donders goed door dat mijn klasgenootjes gewoon werden geïndoctrineerd met iets nieuws. Ze staken er niks van op. De lesstof werd niet goed gepresenteerd. Dat blijkt ook wel te kloppen.
Kan een persoonlijke trek van mij zijn, maar als dat met Asperger’s te maken heeft is er dus een verschil in interpretatie van de omgeving die niet per sé beter of slechter is.
Ik vraag me ook af wie de regie heeft over dit soort informatie. Ik krijg soms de indruk dat mensen maar van alles opschrijven onder het mom van (wat mijn psychiater ooit zei): “Dat heet zorg”. Misschien goed bedoeld, maar er is met de beste bedoelingen al heel veel fout gegaan.
Ik heb naar allerwaarschijnlijkheid het Asperger Syndroom , ik
heb dit nooit geweten.Ik dacht altijd zelf dat ik een Sociale Fobie had
plus een fundamenteel wantrouwen.Toen ik de online test deed 2x waren de scoren heel hoog 32 .Ik ga me er nu meer in verdiepen en boeken over lezen..Dank je wel voor dit artikel het is erg interessant.
Mvg PW
Het syndroom van Asperger is vooral een beperking in intieme relaties. Met name omdat het delen van gevoelens zeer moeizaam verloopt. Het gebrek aan empathisch vermogen is echt een handicap. Zeker wanneer er een gezin is gesticht, en/of een samengesteld gezin is gevormd. Als partner moet je alles op het sociale vlak alleen doen, praktische dingen moet je altijd vragen maar worden met liefde gedaan.
Interessant artikel. Mijn zoon heeft Asperger. Autisme/Asperger is een veelomvattend onderwerp en dus wordt er over het algemeen tot mijn verdriet generaliserend over geschreven. Het onderwerp empathie deel ik bijvoorbeeld niet met de auteur. Empathie bij neurotypische mensen is vaak minder aanwezig (pesten). Bij mensen met Asperger kan er juist teveel empathisch vermogen zijn omdat informatie en emotionele gevoelens niet goed gefilterd worden wat resulteert in teveel emoties wat kan leiden tot angst- en/of woedegevoelens. Gebrek aan empathie wordt in artikelen misschien verward met het letterlijk opvatten van wat er gezegd/geschreven wordt. Niet tussen de regels door kunnen lezen dus.
In mijn omgeving zie ik dat met het omgaan met de symptomen van Asperger prima geleefd kan worden zowel voor degene met het syndroom als voor zijn naasten maar dat met name ANGSTEN het functioneren in onze huidige overspannen, maatschappij zeer moeilijk maakt. Tony Atwood schrijft niet voor niets “Autisme is angst op zoek naar een prooi, angst en autisme gaan hand in hand”. Het effect dat autisme heeft op iemands vermogen om met anderen te communiceren en om de wereld om hem heen te begrijpen leidt zeker tot angst- en vaak tot paniekaanvallen -bron ‘Autisme Kenmerken’. De angsten van onze zoon zijn onze echte uitdaging en niet de symptomen. Dat geldt ook voor de hulpverlening die wel willen maar niet adequaat met die angsten om kunnen gaan vanwege met name de bezuinigingen bij de GGZ door onze Overheid.
TIP: bekijk ook de documentaire Geprikkeld om te weten http://www.studerenmetautisme.be/site/documentaire-nederlands-ondertiteld/
Beste Dick, zelf ben ik gediagnosticeerd met een subtiele vorm van Asperger, comorbide met ADD. Ik merk dat ik zelf een grote barricade voel om aan met name nieuwe mensen , zoals bijvoorbeeld nieuwe collega’s enz., te vertellen/uit te leggen dat ik Asperger heb, puur vanwege de stereotypische associatie met de beperkte of ontbrekende aanwezigheid van empathie.
Zelf heb ik namelijk, al dan wel of niet dankzij mijn ADD diagnose, veel meer empathie dan de gemiddelde neurotypische persoon. Ookal is men er wel van bewust dat het ontbreken/verminderd aanwezig zijn van empathie het resultaat is van iets waar men in feite niks aan kan doen, empathie is een groot onderdeel van wat we gezamenlijk als “Menselijk” omschrijven, waardoor het ontbreken ervan zowel bewust als onbewust geassocieerd wordt met onmenselijkheid.
Zelf heb ik pas vrede kunnen sluiten met mijn diagnose (op 19 jarige leeftijd, ben nu 28) toen ik ergens de volgende definiëring van de symptomatische empathie problematiek van Asperger tegenkwam; “Veelal ervaren mensen met het syndroom van Asperger een verstoring in de beleving van empathie.”.
Op deze formulering werd vervolgens ingegaan door te benadrukken dat dit zeker niet wil zeggen dat alle mensen met Asperger geen of nauwelijks empathie hebben, maar dat het tegenovergestelde zelfs waar kan zijn.
Persoonlijk zou ik het erg fijn vinden als de nuance in de verstoring van de beleving van empathie bekender zou worden. Vermoedelijk zal dat namelijk voor veel mensen de barrière opheffen, waardoor ze gemakkelijker over hun stoornis zouden kunnen praten, zonder bang te hoeven zijn zichzelf te brandmerken/een stigma over henzelf af te roepen door het te bespreken.
Gezien ik las dat je de frustratie omtrent het beeld bij empathie deelt, dacht ik dat je wellicht baat zou hebben bij deze veel accuratere formulering, gezien jij of je zoon deze discussie wellicht vaker zullen voeren.
Hartelijk bedankt voor je inzet om autisme/asperger beter uit te leggen, we kunnen wel meer mensen die inzicht en ervaring hebben die hetzelfde doen gebruiken.
Mvg,
Wobbe
Ik ben mij gaan verdiepen in het aspergersyndroom toen ik een aantal jaren geleden een oude liefde ontmoette en sinds een paar jaar gaan we weer met elkaar om. Vroeger merkte ik wel dingen op maar schreef die aan mijn eigen angstige natuur toe. Na een paar jaar duizenden berichtjes uitgewisseld te hebben vielen een hoop dingen op zijn plaats. Hij is zelf psychotherapeut en toen we elkaar weer ontmoetten was er weer de oude vonk van vroeger. Ik ben me gaan inlezen en gaan begrijpen dat mijn manier van denken niet de mijne is. Toch kunnen we daar beiden goed mee omgaan. Ik lees voortdurend met zijn ogen en heel erg tussen de regels door. Hij kan dat veel minder. Het leidt vaak tot misverstanden maar nooit tot ruzie. We houden het op een lat relatie. Zijn inmiddels ook 40 jaar ouder. Ik vind vooral de eerlijkheid heel fijn en het gebrek aan veel invoelend vermogen wat minder. Maar blijven praten en uitleg vragen. Zo hebben we een eigen wereld gecreëerd waarin we tot nu toe goed kunnen omgaan. Ik viel altijd al op afwijkende types en in mijn familie komt autisme veel voor. Alleen had dat toen geen naam. De herkenning daarvan zal me wel aangetrokken hebben.
Asperger heeft toch iets met ouders te maken, een deskundige die zelf asperger had zei me dat de rode draad problemen met ouders zijn, onoplosbare problemen.
Beste Hidde,
Uiteraard kunnen er bij mensen met Asperger dingen spelen in het contact met ouders. Het autisme zorgt er vaak voor dat belangrijke dingen in het contact, zoals communicatie, afstemmen op de ander, inleven in de ander, moeizamer verlopen. Ook is er vaak veel verschil in behoeften en manier van beleven van situaties, bij mensen met autisme en zonder autisme. Maar in mijn ervaring klopt het niet dat bij Asperger de onoplosbare problemen met ouders de rode draad vormen van de problemen. De problemen die mensen ervaren verschillen per situatie, per persoon en per levensfase.
Voor Hidde: Diegene die dat zei heeft zijn deskundigheid ergens rond de tweede wereldoorlog voor het laatst bijgespijkerd. Dit is volledig achterhaald. De relatie met ouders is de meest intieme die een jongere met autisme heeft en ouders krijgen dan ook het meeste te maken met de moeilijkheden die het syndroom oplevert op het gebied van communicatie en zelfredzaamheid. Maar dat is een gevolg van het syndroom, geen onderliggende oorzaak. Autisme is grotendeels erfelijk, de omgeving heeft wel wat invloed maar dat is erg weinig.