Wat is het Savant Syndroom?

Het Savant Syndroom is een zeldzame aandoening die voorkomt bij mensen met een Autisme Spectrum Stoornis en/of mentale retardatie. Mensen met het Savant Syndroom zijn op één specifiek terrein zeer sterk ontwikkeld. Hierdoor hebben ze wonderbaarlijke capaciteiten, die anderen niet hebben. Meer hierover, lees je op deze pagina.

Het Savant Syndroom: een korte introductie

Het Savant Syndroom is een ontwikkelingsstoornis, die veel voorkomt bij verstandelijk beperkten (zwakbegaafden) met een laag intelligentieniveau. De ontwikkelingsstoornis zorgt voor wonderbaarlijk talent op een bepaald intellectueel gebied. Heb je dit syndroom, dan ben je op één terrein zeer sterk ontwikkeld. Dit kan wiskunde zijn, maar ook muziek, kunst en ga zo maar door. De meeste mensen met het Savant Syndroom hebben een zeer laag IQ. Op één terrein scoren ze echter erg hoog in de IQ-test en dit heeft te maken met het Savant Syndroom.

We onderscheiden vele verschillende Savant vaardigheden. De meeste vaardigheden zijn te vinden in een of meerdere van de vijf Savant Syndroom gebieden, namelijk kunst, muzikale vaardigheden, rekenen, ruimtelijk inzicht en kalender berekening. Mensen met het Savant Syndroom kunnen bijvoorbeeld zeer moeilijke muziekstukken na één keer luisteren foutloos naspelen, alle telefoonnummers in het telefoonboek uit hun hoofd leren en vreemde talen in een zeer korte tijd vloeiend spreken.

Het Savant Syndroom wordt vaak in verband gebracht met klassiek autisme, syndroom van Asperger en PDD-NOS (vallen allemaal onder autisme-spectrum-stoornis). Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt namelijk dat iets minder dan 10 procent van de kinderen met autisme het Savant Syndroom heeft.

Voorbeelden van het Savant Sydroom

In het onderstaande filmpje worden tien voorbeelden genoemd van personen met het savant syndroom:

Heb je de bekende film The Rain Man wel eens gezien? Dan heb je een duidelijk beeld van het Savant Syndroom in de praktijk. De hoofdrolspeler van deze film, Kim Peek, heeft deze ontwikkelingsstoornis namelijk. In de film zie je hoe hij met gemak een boek uit kan lezen in een uur tijd, waarna hij zich iedere bladzijde nog duidelijk kan herinneren. Met zijn lage IQ werd Peek bestempeld als ‘gehandicapt’, maar door het Savant Syndroom heeft hij toch een uitzonderlijk talent. Doordat hij zo snel kan lezen is hij de beroemdste snellezer.

Een ander voorbeeld is Stephen Wiltshire. Hij wordt ook wel de “menselijke camera” genoemd. En na een helikopter vlucht over de stad Rome, de hele stad tot in de details kon na schilderen. Stephen Wilthire is vaak het voorbeeld van mensen die een fotografisch geheugen zouden moeten hebben.

De ‘idiot savant’

Vroeger werden mensen met het Savant Syndroom ook wel ‘idiot savants’ genoemd. De term ‘idiot savant’ komt uit het jaar 1877. De term werd bedacht door John Langdon Down, die ervan overtuigd was dat mensen met dit syndroom een IQ van 25 hadden. Daarom werd het woord ‘idiot’ aan de wetenschappelijke term toegevoegd.

Tegenwoordig wordt deze term niet meer gebruikt. Nu weten we namelijk dat iemand met het Savant Syndroom een IQ van minimaal 40 heeft.

De oorzaak van het Savant Syndroom

De oorzaak van het Savant Syndroom is na vele jaren intensief onderzoek nog altijd niet bekend. Wel hebben wetenschappers vastgesteld dat de oorzaak van het syndroom in de linker hersenhelft ligt. Deze hersenhelft is onder andere verantwoordelijk voor het verwerken van informatie.

Is de linker hersenhelft beschadigd, dan kan deze helft van de hersenen minder goed functioneren. De rechter hersenhelft reageert hierop door juist harder te gaan werken. Hierdoor worden bepaalde vaardigheden versterkt en ontstaat hoogstwaarschijnlijk het syndroom.

Het is niet bekend of het Savant Syndroom een erfelijke oorzaak heeft. Wel is het duidelijk dat kinderen met autisme een grotere kans hebben op deze ontwikkelingsstoornis.

Het Savant Syndroom herkennen

Je kunt het Savant Syndroom herkennen door naar de kenmerken van de ontwikkelingsstoornis te kijken. Herken je een van deze kenmerken duidelijk bij je kind? Dan is de kans aanwezig dat hij of zij het syndroom heeft. Zeker als je kind autisme heeft, is de kans op deze ontwikkelingsstoornis groot.

De belangrijkste kenmerken van het Savant Syndroom, zijn de volgende:

• Het kind heeft een ongelooflijk vermogen om een vreemd talent te leren.
• Het kind heeft doorgaans een lager IQ dan een gemiddeld iq.
• Het kind is erg creatief. Hij of zij kan de mooiste kunstwerken maken.
• Het kind is erg goed in wiskunde. Hij of zij kan zelfs sneller moeilijke berekeningen maken dan een rekenmachine.
• Het kind heeft het vermogen om meerdere muziekinstrumenten te bespelen, allemaal op zeer hoog niveau. Bladmuziek heeft hij of zij niet nodig, want een kind met het Savant Syndroom speelt gewoon op gehoor.
• Het kind heeft een uitstekend geheugen. Ook moeilijke getallenreeksen, feiten en dergelijke kan hij of zij zonder enige moeite onthouden.

Een kind met het Savant Syndroom vertoont niet alle kenmerken die hierboven genoemd worden. Doorgaans gaat het om één uitzonderlijk talent, zoals bijvoorbeeld het bespelen van meerdere muziekinstrumenten, in combinatie met een lager IQ. Er zijn maar weinig kinderen met het Savant Syndroom die meerdere Savant vaardigheden hebben, ofwel die meerdere ongelooflijke talenten bezitten.

De diagnose van het Savant Syndroom

De diagnose van het Savant Syndroom wordt altijd door een expert gesteld. Doorgaans gebeurt dit door de gedragskenmerken van het kind uitvoerig te onderzoeken. Eventueel kan er een MRI- of FMRI-scan uitgevoerd worden om het kind verder te onderzoeken. Deze scan kan de diagnose van het Savant Syndroom versterken, maar ook ontkrachtigen.

Denk je dat jouw kind het Savant Syndroom heeft en heb je behoefte aan een officiële diagnose? Maak dan een afspraak met je huisarts. Jouw huisarts kan je doorverwijzen naar een expert, die het gedrag van je kind vervolgens verder kan onderzoeken. Overigens is dit geen must, want je kunt er ook voor kiezen het syndroom niet verder te laten onderzoeken. Als jouw kind een mooi talent heeft, hoef je hier geen etiket op te plakken als je je hier niet prettig bij voelt. Of je een diagnose voor het Savant Syndroom wil, bepaal je helemaal zelf.