Ritalin

Veel mensen die ADD of ADHD hebben, gebruiken Ritalin zodat ze minder snel afgeleid en rustiger zijn. Dit medicijn heeft een stimulerende werking op het centraal zenuwstelsel en verhoogt het vermogen tot concentratie. Volwassenen kunnen dit middel gebruiken, maar het is ook geschikt voor kinderen. Wil je meer weten over Ritalin, bijvoorbeeld omdat je het mogelijk zelf wil gaan gebruiken of omdat je een medicijn zoekt voor je kind met ADHD? Lees dan snel verder, want op deze pagina lees je meer over Ritalin.

Op deze pagina lees je niet alleen welke werkzame stof er in dit ADHD medicijn zit, maar ook hoe deze stof werkt en hoe je Ritalin moet gebruiken. Verder lees je ook meer over de bijwerkingen van Ritalin en waar je Ritalin kunt kopen.

De werkzame stof in Ritalin

De werkzame stof in Ritalin is methylfenidaat. Dit is een stimulerend medicijn dat de aandacht en de stemming verbetert. Methylfenidaat wordt niet alleen gebruikt door mensen met ADHD, maar ook door mensen met narcolepsie. Daarnaast wordt het middel ook gebruikt in de palliatieve zorg.

De stof methylfenidaat heeft een stimulerende werking op het centrale zenuwstelsel van de gebruiker. Wat veel mensen niet weten, is dat deze werking vergelijkbaar is met het effect van amfetamines. Dit klinkt misschien wat vreemd, want amfetamines zorgen er juist voor dat je beweeglijk, impulsief en hyperactief wordt. Waarom dit bij mensen met ADHD juist niet het geval is, is niet bekend.

De exacte werking van methylfenidaat bij mensen met ADHD, is veel onderzocht. Toch heeft men niet kunnen ontdekken waarom deze stof anders uitpakt bij mensen met ADHD: de exacte werking van methylfenidaat is simpelweg niet bekend. Wel hebben wetenschappers aangetoond dat mensen met ADHD door de stof methylfenidaat beduidend rustiger worden. Ook kunnen mensen met ADHD zich beter concentreren als ze deze stof regelmatig innemen. Of methylfenidaat dit effect ook heeft bij mensen zonder ADHD, is niet bekend.

Ritalin gebruiken bij ADHD

Ritalin wordt ook gebruikt door mensen met narcolepsie, maar de meeste gebruikers van het geneesmiddel hebben ADHD. Daarom focussen we ons op deze pagina niet op het gebruik van Ritalin bij narcolepsie, maar op het gebruik van het medicijn bij ADHD.

ADHD is een gedragsstoornis die zowel bij kinderen als bij volwassenen voorkomt. Heb je ADHD, dan ben je hyperactief, opstandig en impulsief. Ook vind je het vaak moeilijk om je te concentreren, zeker voor langere tijd. Naar schattig hebben 30.000 tot 100.000 kinderen in Nederland ADHD. Ongeveer 40.000 kinderen met ADHD worden behandeld met Ritalin.

Zoals al eerder vermeld, heeft Ritalin een stimulerende werking op het centrale zenuwstelsel. Ook verhoogt het middel het vermogen van de gebruiker om zich goed te concentreren. Heb je ADHD en gebruik je Ritalin, dan word je rustiger en ben je minder snel afgeleid. Het is belangrijk om te weten dat dit geneesmiddel ADHD niet geneest. Het medicijn verlicht enkel de symptomen van de gedragsstoornis, zoals hyperactiviteit en onrustigheid. Overigens werkt dit medicijn niet bij iedereen met ADHD. Wel is het aantal gebruikers dat Ritalin met succes neemt erg groot, namelijk 70 tot 80 procent.

Lees ook: Ritalin rotzooi? Of valt dat wel mee?

Ritalin gebruiken om beter te presteren

Sinds enkele jaren wordt Ritalin ook veel gebruikt door mensen die helemaal geen ADHD hebben. Zij gebruiken het geneesmiddel om beter te kunnen presteren. Zo zijn er veel studenten die dit medicijn gebruiken als ze een belangrijk tentamen moeten leren, een essay moeten schrijven of een nacht door moeten halen voor hun scriptie. Door het gebruik van Ritalin zou je je langere tijd optimaal kunnen concentreren.

Naar de werking van de werkzame stof in Ritalin bij mensen zonder ADHD, is geen wetenschappelijk onderzoek gedaan. Dit betekent dat het (nog) niet wetenschappelijk bewezen is dat deze stof ook werkt bij mensen die geen ADHD hebben. Wij raden je af Ritalin te gebruiken als je geen ADHD hebt, simpelweg omdat het om een echt geneesmiddel gaat. Dit betekent onder andere dat je ook te maken kunt krijgen met de bijwerkingen van Ritalin. Meer over deze bijwerkingen, lees je onderaan deze pagina.

Ritalin gebruiken

Heb je ADHD en wil je de symptomen van deze gedragsstoornis verminderen, dan kun je ervoor kiezen Ritalin te gaan gebruiken. Wij vertellen je graag meer over het gebruik van Ritalin. Zo lees je in onderstaande alinea’s hoe je dit geneesmiddel kunt gebruiken, wanneer je het gebruikt en hoe lang je het moet gebruiken. Voor de volwassen gebruikers hebben we ook een alinea gewijd aan het gebruik van Ritalin en beperkingen op het gebied van autorijden en alcohol drinken.

Gewone tabletten, tabletten met verlengde afgifte en capsules

Ritalin wordt voorgeschreven in gewone tabletten, maar ook in tabletten met verlengde afgifte en capsules. Hoe je dit geneesmiddel in moet nemen, verschilt per variant. Gebruik je de gewone tabletten, dan neem je een tablet in met een glas water. Gebruik je de tabletten met verlengde afgifte, dan neem je het tablet ook in met een glas water. Het is uiterst belangrijk dat je het tablet niet kapot kauwt als je het inneemt. Doe je dit wel, dan worden de stoffen in het tablet namelijk niet meer verlengd afgegeven en krijg je alsnog alles tegelijk in je lichaam.

De capsules met verlengde afgifte kun je met een glas water innemen, maar je kunt de capsules ook openen. Hierna strooi je de inhoud van de capsule over een eetlepel appelmoes. Je neemt de appelmoes direct in, zonder te kauwen, en spoelt het geneesmiddel weg met een half glas water. Als je het geneesmiddel op deze manier inneemt (zonder te kauwen!), profiteer je alsnog van de verlengde afgifte. De korrels in de capsules hebben namelijk allemaal een beschermlaag, waardoor de stoffen in de korrels langzaam afgegeven worden. Alleen als je op de korrels kauwt, werkt de verlengde afgifte niet meer.

Wanneer Ritalin gebruiken?

De gewone tabletten Ritalin gebruik je twee of drie keer per dag. De meeste mensen nemen het eerste tablet in de ochtend, direct na het opstaan. Het tweede tablet wordt rond 1 uur in de middag ingenomen. Dit tablet zal gedurende de gehele dag werken. Je mag nu nog een laatste dosis nemen, maar niet later dan vier uur voor het slapengaan. Neem je het tablet te laat, dan kan het lastiger zijn om in slaap te vallen.

Let op: de tabletten werken na 3 tot 6 uur uit. Hierna voel je je weer even hyperactief en onrustig, tot het nieuwe tablet begint te werken. Wij raden je aan dit moment zorgvuldig te plannen, zodat je op het juiste moment even wat drukker bent. Je kunt beter wat hyperactiever zijn tijdens de lunch dan midden op de school- of werkdag.

De tabletten en capsules met verlengde afgifte worden op een ander moment ingenomen dan de standaard Ritalin tabletten. Zo neem je de dagdosering van deze tabletten en capsules altijd in de ochtend in. Na het innemen van de enkele dagdosering, heb je geen nieuwe dosering meer nodig. Merk je dat de dagdosering niet voldoende is? Dan kun je de tabletten of capsules met verlengde afgifte niet blijven gebruiken, maar moet je overstappen op de gewone tabletten Ritalin. Alleen deze tabletten mag je namelijk meerdere keren per dag nemen.

Hoe lang Ritalin gebruiken?

Experts raden aan het geneesmiddel Ritalin minimaal vier weken te gebruiken. Na ongeveer vier weken kan de gebruiker en de arts namelijk goed beoordelen of de behandeling met Ritalin aanslaat.

Hoe lang je Ritalin moet gebruiken als de behandeling aanslaat, verschilt per persoon. Gebruik je het geneesmiddel een jaar of langer, dan wordt doorgaans aangeraden om een ‘medicijnvakantie’ van enkele weken in te lassen. Tijdens de zogeheten ‘medicijnvakantie’ neem je even geen Ritalin, om te kijken hoe het gaat zonder medicatie. Hierna kan de arts gemakkelijk bepalen of je dit geneesmiddel nog wel nodig hebt, of wellicht niet meer.

Beperkingen bij Ritalin: autorijden en alcohol drinken

Mensen die Ritalin gebruiken, kunnen te maken krijgen met een of meerdere bijwerkingen van dit geneesmiddel. Dit zijn bijwerkingen als nervositeit, duizeligheid en slaperigheid. Ervaar jij een of meerdere bijwerkingen van dit geneesmiddel, dan mag je niet autorijden. Ben je erg duizelig door het gebruik van Ritalin of voel je je continu slaperig, dan is het simpelweg niet veilig om achter het stuur te stappen.

Volwassenen die Ritalin gebruiken, moeten voorzichtig zijn met alcohol. Alcohol versterkt namelijk de bijwerkingen met de werkzame stof in Ritalin. Daar komt nog bij dat alcohol het beoordelingsvermogen beïnvloedt. Je mag wel alcohol drinken als je Ritalin gebruikt, maar experts raden je wel af het alcoholgebruik zo veel mogelijk te beperken. Zeker als je Ritalin pas net gebruikt en je lichaam nog niet zo goed gewend is aan het geneesmiddel, is het eigenlijk beter om even niet te drinken. Ga je wel weer alcohol drinken, dan houd je het bij een minimaal aantal glazen per keer.

Ritalin en andere medicijnen

Sommige medicijnen hebben wisselwerkingen met andere medicijnen. Ook bij Ritalin is dit het geval. De werkzame stof in dit geneesmiddel werkt niet altijd even goed samen met de werkzame stoffen fenelzine, tranylcypromine en sommige stoffen in medicijnen tegen hiv. Fenelzine en tranylcypromine zitten in medicijnen tegen depressiviteit. Gebruik je medicijnen met een van deze stoffen en ga je Ritalin gebruiken, dan kan de bloeddruk gevaarlijk hoog worden. Controleer in de bijsluiter van je medicatie of er fenelzine of tranylcypromine in het medicijn zit. Is dit het geval, dan overleg je met de arts of je Ritalin wel of niet mag gebruiken.

Gebruik je medicijnen tegen hiv, dan overleg je ook met de arts of je Ritalin mag gebruiken. Ritalin heeft geen wisselwerking met alle hiv medicatie, maar wel met sommige medicijnen tegen deze ziekte. Daarom is het altijd goed om het gebruik van Ritalin met de huisarts te overleggen als je medicatie tegen hiv gebruikt.

Ritalin gebruiken als je zwanger bent

Het is belangrijk om te weten dat je Ritalin niet kunt gebruiken als je zwanger bent of als je zwanger wil worden. Dit komt simpelweg omdat er weinig vrouwen zijn die Ritalin hebben gebruikt tijdens de zwangerschap. Er is dan ook niet voldoende bekend over het effect van dit geneesmiddel op de zwangere vrouw en de ongeboren baby.

Als je zwanger bent of zwanger wil worden en op dit moment Ritalin gebruikt, ga je naar de huisarts. Mogelijk kan de huisarts een vergelijkend medicijn voorschrijven, zonder schadelijk effect op jouw lichaam en je ongeboren kindje.

Ritalin gebruiken als je borstvoeding geeft

Ritalin komt in de moedermelk terecht en daarom mag je dit medicijn niet gebruiken als je borstvoeding geeft. Je kunt ervoor kiezen op een ander medicijn over te stappen als je borstvoeding wil geven, maar je kunt er ook voor kiezen om Ritalin te blijven gebruiken en geen borstvoeding te geven. Het geven van borstvoeding met Ritalin is in ieder geval niet verstandig.

De mogelijke bijwerkingen van Ritalin

Alle medicijnen kunnen bepaalde bijwerkingen geven. Bij Ritalin is dit ook het geval. We maken onderscheid in bijwerkingen die soms voorkomen (bij 10 tot 30 op de 100 mensen), bijwerkingen die zelden voorkomen (bij 1 tot 10 op de 100 mensen) en bijwerkingen die zeer zelden voorkomen (bij minder dan 1 op de 100 mensen). De verschillende bijwerkingen van Ritalin worden hieronder kort beschreven.

Bijwerkingen die soms voorkomen

Ritalin heeft enkele bijwerkingen die soms voorkomen, ofwel bij 10 tot 30 op de 100 mensen. Dit zijn de bijwerkingen hoofdpijn, slapeloosheid, nervositeit, misselijkheid, buikpijn, braken, diarree en een droge mond. Omdat de mond wat droger is bij het gebruik van dit medicijn, kunnen er sneller gaatjes in de tanden komen. Daarom is het goed om regelmatig naar de tandarts te gaan als je Ritalin gebruikt.

Ervaar jij een van deze bijwerkingen of heb je last van meerdere bijwerkingen? Dan raden wij je aan naar de huisarts te gaan, zeker als je veel last hebt van een bepaalde klacht.

Bijwerkingen die zelden voorkomen

Ritalin heeft ook enkele bijwerkingen die zelden voorkomen, ofwel bij 1 tot 10 op de 100 mensen. Dit zijn de bijwerkingen een verminderde eetlust (met gewichtsverlies tot gevolg), duizeligheid, hartkloppingen, een versnelde hartslag, een verhoogde bloeddruk, hartaandoeningen (zoals hartkramp), prikkelbaarheid, tics, koude handen en koude voeten, kortademigheid, hoesten, het verlies van de spontaniteit, slaperigheid, vermoeidheid, een verminderd libido, trillende handen, spierpijn, gewrichtspijn, wazig zien, huiduitslag en jeuk.

Ook kunnen bepaalde psychische aandoeningen verergeren door het gebruik van Ritalin, zoals geestelijke verwarring en angststoornissen. Als dit het geval is, is het belangrijk direct naar de huisarts te gaan. De huisarts zal het gebruik van het geneesmiddel direct stoppen en je eventueel een vergelijkbaar geneesmiddel voorschrijven.

Bijwerkingen die zeer zelden voorkomen

Tot slot kent Ritalin nog enkele bijwerkingen die zeer zelden voorkomen, namelijk bij minder dan 1 op de 100 mensen. Dit zijn de bijwerkingen huiduitslag, gewrichtspijn en borstvorming bij mannen. Ook heb je bij langdurig gebruik meer kans op een depressie. Als je merkt dat je te maken krijgt met depressiviteit (en Ritalin al langere tijd gebruikt), is het belangrijk direct naar de huisarts te gaan met jouw klacht. Ook heb je door het langdurig gebruik van dit geneesmiddel meer kans op hartritmestoornissen.

Let op: heb je epilepsie en heb je nog regelmatig last van aanvallen? Dan kun je meer aanvallen krijgen als je Ritalin gaat gebruiken. In dit geval is het dan ook verstandig om het gebruik van Ritalin even te overleggen met je arts. De huisarts kan bepalen of je wel of beter geen Ritalin kunt gebruiken.

Stoppen met Ritalin

Gebruik je Ritalin en wil je dit geneesmiddel niet langer gebruiken? Dan is het belangrijk om op de juiste manier te stoppen met het innemen van dit medicijn. Dit betekent dat je jouw gebruik in enkele dagen tijd afbouwt, idealiter onder begeleiding van een arts. Stop je plotseling met het medicijn (zonder af te bouwen), dan kun je namelijk misselijk worden en last krijgen van hevig trillende handen.

Als je stopt met het gebruik van Ritalin, kun je neerslachtig of verward worden. Ook deze klachten kun je verminderen door het gebruik van dit medicijn langzaam af te bouwen. Zeker als je ADHD hebt is dit een goed idee, want op deze manier voorkom je dat de symptomen van deze gedragsstoornis in één keer in alle hevigheid terug komen. Wil je dit medicijn niet langer innemen en wil je op de juiste manier stoppen, dan is het verstandig om je huisarts te betrekken bij dit proces. De huisarts kan je bijvoorbeeld ook helpen jouw dosis Ritalin langzaam af te bouwen.

Ritalin kopen

De werkzame stof van Ritalin, methylfenidaat, is sinds het jaar 1954 internationaal op de markt. Wie deze stof wil gebruiken, moet hiervoor een recept krijgen van de huisarts. Dit betekent dat je naar de dokter moet gaan met je klachten, om hier eventueel een recept Ritalin voor te krijgen. Ook als je kind ADHD heeft, moet je naar de dokter om Ritalin te kunnen krijgen.

De gewone tabletten Ritalin zijn verkrijgbaar onder de merknamen Ritalin en Medikinet. De tabletten met verlengde afgifte zijn verkrijgbaar onder de merknaam Concerta en Kinecteen. De capsules met verlengde afgifte zijn verkrijgbaar onder de merknaam Equasym XL en Medikinet CR.

Let op: Ritalin wordt volledig vergoed in de basisverzekering. Concerta, ofwel het merk dat de tabletten met verlengde afgifte verkoopt, wordt niet vergoed in de basisverzekering. Wil je dit geneesmiddel gebruiken, dan is de kans aanwezig dat je (een deel van) de kosten hiervoor zelf moet betalen. Daarom gebruiken de meeste mensen methylfenidaat met de merknaam Ritalin.

Alternatieven Ritalin?

Een veel gebruikt alternatief voor Ritalin is LTO3. Of LTO3 een volledig alternatief voor Ritalin is kunt in dit artikel lezen: “LTO3 een alternatief voor Ritalin?” In dit artikel zoomen we in op mindfulness als behandeling van ADHD.