Onder kenmerken van hoogbegaafdheid verstaan we de kenmerken die erop kunnen wijzen dat iemand hoogbegaafd is. Iemand hoeft absoluut niet aan alle kenmerken te voldoen om hoogbegaafd te zijn, echter geeft de onderstaande lijst met kenmerken wel een relatief goed beeld. Het kan echter zijn dat hoogbegaafdheid zich pas op latere leeftijd gaat uiten en dat daarom sommige kenmerken (nog) niet herkend zullen worden.
Inhoudsopgave
Positieve kenmerken van hoogbegaafdheid
- Concentratie en taakgerichtheid.
- Creativiteit met levendige verbeelding.
- Leert zichzelf dingen aan zoals rekenen en lezen.
- Begrijpen en onthouden van moeilijke informatie indien geïnteresseerd.
- Het veel lezen en verzamelen van informatie.
- Significant beter presteren op mondelinge overhoringen dan op schriftelijke overhoringen.
- Veel feitenkennis, grote algemene ontwikkeling.
- Onderneemt veel activiteiten om eigen initiatief bij interesse
- Snelle ontwikkeling, ontwikkelingsvoorsprong
- Opvallend taalgebruik
- Opvallend goed geheugen
- Vroeg leggen van verbanden, originele ideeën en oplossingen
Negatieve kenmerken van hoogbegaafdheid
- Prestaties op school redelijk tot slecht (onderpresteren).
- Huiswerk vaak niet af of slecht gemaakt (motivatie).
- Snel ontevreden over eigen prestatie (perfectionisme).
- Een hekel hebben aan herhalen, zoals woordenrijtjes.
- Vermijden van nieuwe leeractiviteiten uit angst te mislukken (faalangst).
- Minderwaardigheidsgevoelens, onverschilligheid of wantrouwen (negatief zelfbeeld).
- Slecht of niet begrepen worden door leeftijdsgenoten door anders denken.
- Doelen worden te hoog gekozen (zodat falen hieraan geweten kan worden)
- Doelen worden te laag gekozen (zodat mislukken voorkomen wordt).
- Snel afgeleid zijn en impulsief.
- Verzet tegen autoriteit.
Overige kenmerken van hoogbegaafdheid
- Al vroeg nadenken over het leven
Mijn zoon (nu 11) heeft traumatische ervaringen opgedaan op de basisschool. Hij is werkelijk 7 jaar lang psychisch mishandeld en totaal niet erkend in zijn HB, HSP en beelddenken. Hij heeft overigens een IQ145+. Als ik bovenstaande positieve en negatieve kenmerken lees, dan herken ik ze allemaal, maar de negatieve heeft hij in een schoolse situatie en de positieve in de thuissituatie en andere plaatsen waar hij zich veilig voelt. Ik vraag me af of dit vaker voorkomt?
Beste Debbie,
Ik vraag me af hoe het nu met jouw zoon gaat? Mijn zoon is ook vreselijk geestelijk mishandeld op de basisschool. Ik was lang niet op de hoogte van wat er allemaal plaatsvond maar een aantal walgelijke incidenten waren voor mij genoeg reden om accuut de stekker eruit te trekken en helaas hoorde ik pas daarna wat er nog meer allemaal had plaatsgevonden , maar toen zat hij al in een zware depressie met suïcidale uitspraken. Mijn zoon heeft ook iq145+ en is net als jij ook schrijft totaal niet erkend in zijn HB op zijn oude school.
We zijn nu een jaar verder en de pijn zit nog steeds heel diep. De school is ermee weg gekomen. Ze hielden elkaar allemaal de hand boven het hoofd. Net als wat jij beschrijft herken ik de positieve kenmerken in de thuissituatie en de negatieve op de oude school. Mijn zoon zit nu op een leonardoschool en is inmiddels 10 jaar maar flink beschadigd en valt bij minste geringste terug in depressie. Zo is nu weer het geval. Ik ben benieuwd of met jouw zoon goed is gekomen, ik hoop het van harte voor je. Ik wens jou en je zoon in ieder geval veel sterkte. Deze kinderen zijn zo gevoelig en verdienen zo veel beter!!
Groetjes J.
Veel herkenning nu ik dit lees. Ik ben in de 40 en gelukkig goed terecht gekomen. Door veel zelfreflectie, geduld en empathie van partner en een enkele belangrijke ‘baas’ die vroeg in mijn post-academische carriere iets van een ‘ongepolijste diamant’ zag met veel potentie en bewust coaching gaf.
Daar zijn echter wel vele jaren aan depressie, gevoelens van onbegrepen zijn, onderschat worden, gepest worden, etc. aan vooraf gegaan. Die wonden zijn danwel geheeld maar de littekens zijn er nog steeds en er zal altijd de gedachte in mijn achterhoofd spelen van ‘wat als?’. Ik doel daarbij op: opgroeien, naar school gaan, etc. in een omgeving die stimulerend is en je niet wegzet als ‘lastig’ als je niet in het standard plaatje past.
Ik zal een voorbeeld geven: zelfs bij mijn diploma uitreiking weg te zetten als een ‘probleem geval’ die maar beter niet naar de universiteit zou kunnen gaan. Gymnasium B, gewoon in 6 jaar met docenten die meermaals geprobeerd hebben me naar Atheneum en zelfs HAVO te duwen… Tijdens de lagere school, in het buitenland, werd ik nota bene juist op jonge leeftijd gestimuleerd om een jaar over te slaan…
Universiteit was daarentegen een bevrijding en gaf me de tijd om na te denken, te helen, en te ontplooien. Twee academische (Masters) titels in 5 jaar en 20 jaar werkervaring en ben lid van de Raad van Bestuur van een in Amsterdam aan de beurs genoteerd bedrijf en ben blij dat ik ‘anders’ ben en merk dat het in de juiste omgeving juist wordt gewaardeerd. Er is hoop – geloof in je zelf, blijf doorzetten, en zoek een omgeving op waar je bij past ipv de grijze middelmaat.
Mariska de Swart is expert op het gebied hoogbegaafdheid. Ik, Dirk, heb op internet gezocht naar een zinnig Nederlandstalig artikel over hoogbegaafdheid. Jammer. Het is er niet. Wel zijn er veel artikelen voor moeders van hoogbegaafden. Een hoogbegaafde heeft een abstract denk vermogen. Heeft dus altijd totaaloverzicht, omdat hij niet ik centraal kan denken. Is autodidact dus vaak tertiair bij nieuwe vragen. Naar zijn omgeving toe heeft hij dus altijd tijd winst. En zijn analytisch vermogen is hoog en snel. Gecombineerd met een zeer goed geheugen heeft hij in elke situatie dus de leiding. Kan zeer goed relativeren en heeft geen waardeoordeel. Heeft er lol in om derden les te geven. Op een school of een universiteit heeft hij niks te zoeken. Hij verveelt zich daar. Leraar afhankelijk wil hij nog wel eens een tentamentje maken. Een hoogbegaafde kent geen problemen en dus ook geen oplossingen. Er zijn wel nieuwe werkelijkheden. Waardeoordelen zijn de hoogbegaafde vreemd. Met een IQ en een persoonlijkheid test en een gesprek kun je ze vrij aardig snel herkennen. Er zijn er overigens maar 6000 in Nederland. Ze trekken elkaar gelukkig wel aan. Ik zie dat u in september naar een bijeenkomst over hoogbegaafdheid gaat. Bij mij is op mijn 16de en 27ste de conclusie hoogbegaafde onderpresteerder gegeven door een deskundige. Dat onderpresteerder heet bij mij anders presteerder. Ik kan dat uit leggen. Misschien is het aardig om samen een keer via e-mail naar uw artikel te kijken. U staat als tolk in ieder geval dicht bij de moeders en leraren.
Groet, Dirk.
Hoi Dirk,
dank voor je reactie op de site.
Ik ben het met je eens dat er in verhouding tot artikelen voor ouders van hoogbegaafde kinderen en over hoogbegaafde kinderen vrij weinig goede artikelen te vinden zijn over / voor hoogbegaafde volwassenen. Goede boeken zijn er gelukkig wel. Een aantal wordt hier op de site al beschreven.
Reacties en verbeteringen op de artikelen op de website zijn altijd welkom en mocht je zelf goede artikelen weten, geef het dan aan ons door zodat we ze hier kunnen plaatsen? Op deze manier vullen we met elkaar de site steeds verder aan.
Op jouw tekst hierboven wil ik graag nog reageren met de opmerking dat hoogbegaafden het hoge IQ en de hoogbegaafdheid gemeen hebben maar verder allemaal anders zijn. Hoogegaafdheid kent “bij-symptomen”, zeker, toch is iedere hb’er uniek waardoor hij/zij anders in het leven staat, anders omgaat met het schoolsysteem en zich anders profileert op het werk.
Is een hb’er altijd sneller in zijn werk? Niet perse; er zijn genoeg hb’ers die door perfectionisme of faalangst juist langzamer werken. Heeft elkar hb’er een probleem met het Nederlandse schoolsysteem? Gelukkig niet, er zijn er ook die daar prima hun eigen weg in hebben weten te vinden en vlekkeloos de eindstreep halen en altijd de leiding nemen geldt ook niet voor elke hoogbegaafde. Er zijn er velen die liever ongemerkt op de achtergrond blijven. Wat ik wel zeggen; het “dus” gaat niet op voor elke hoogbegaafde. Iedereen is anders, ook onder hoogbegaafden …
Je noemt het hier niet maar mocht je behoefte hebben aan meer contact met andere hoogbegaafden en discussies over hb en alles wat daarmee samen hangt, kijk dan ook eens op het hb-forum https://www.hb-forum.nl/.
Groet, Mariska de Swart
Mariska je hebt een mooie stem. Mijn eerste brief aan jou was bedoeld als een uitnodiging om te kijken of wij een gezamenlijk belang hebben bij jouw site. Hoog begaafden hebben geen hulp vraag. Zijn dus geen psychologen object. Hun niet bloedverwante omgeving vind het soms wel handig om een psycholoog als tolk te hebben. Het lijkt me zinvol om met jou te sparren. Dat kan via e-mail en via deze site. Groet, Dirk.
Goedemorgen Dirk,
ik ben het met je eens dat hoogbegaafdheid op zich geen reden is voor psychologische hulpvragen. Helaas is het wel zo dat hoogbegaafden vanwege hun hoogbegaafdheid soms behoefte hebben aan psychologische of coachende hulp. Dit deels door interpersoonlijke worsteling (die elk mens weleens heeft) en daarnaast ook door het omgaan met de maatschappij, school en werk waar het voor een hoogbegaafde soms wat anders loopt dan bij de meeste mensen.
Deze site is niet “mijn site”. Mcht je pver de site willen sparren, stuur dan een bericht via de site om contact te leggen met de beheerder ervan.
Groet, Mariska
In het kort mijn verhaal voor wie dat interessant vindt. Ik ben geboren als boerenzoon. Mijn ouders hebben beide alleen de lagere school doorlopen. Op mijn 12e vond de directeur van de MULO mij alleen geschikt om potloden te gaan slijpen. Op mijn 16e behaalde ik op de LTS het diploma Houtbewerken. Op mijn 35 studeerde ik Cum-Laude af aan de TU-Delft als civiel ingenieur met specialisatie toegepaste mechanica. Ik ben nu 66 en sinds een maand officieel pensioengerechtigd. Mijn werkgever heeft mij een contract voor onbepaalde tijd voor na mijn pensioendatum gegeven. Ik houd mij in mijn werk bezig met het ontwikkelen van een computermodel voor het berekenen van de kans op dijkdoorbraken. Dit computermodel zit vol met wiskunde, multivariate statistiek, toegepaste mechanica, plasticiteitsleer, waterbouwkunde en geotechniek. Ik voldoe wel aan de meeste hierboven genoemde kenmerken, maar het oordeel of ik hoogbegaafd ben laat ik graag aan anderen over.
Hallo Henk,
van “potloden slijpen” via houtbewerker naar civiel ingenieur (met allerlei dingen daarbij). Je hebt een interessante weg afgelegd. Ik ben blij te horen dat je intelligentie en kennis en ideeen / oplossingen voor diverse vraagstukken nu zo worden gezien en gewaardeerd.
In jouw tijd ging het er op de basis- en middelbare school heel anders aan toe dan tegenwoordig en zal er nog veel minder aandascht zijn geweest voor de slimmerds in de klas. Met de grote klassen van toen was daar ook bijna niet toe te komen.
Hoewel er nog een hoop te winnen is in het onderwijs, zijn we toch ook al stappen verder dan tientallen jaren geleden.
Het oordeel hoogbegaafd waar jij je bericht mee afsluit; is dat belangrijk voor je? Je bent wie je bent, met of zonder het label. Uit je bericht blijkt dat het je hebt weten door te zetten in studie, dat je ongetwijfeld slim moet zijn om dit te bereiken en ook nog breed weet te denken en nieuwe digitale systemen weet te gebruiken toe te passen. Maakt dat label daarin nog verschil? (al denk ik wel dat het goed kan zijn om meer over HB te lezen. Het kan misschien wel dingen verduidelijken voor je?)
Groet, Mariska