Hoogbegaafdheid is een mentale gave die bij +/- 2% van de bevolking voor komt. Dit aantal van +/- 2% ligt vast; na bepalen van gemiddelde intelligentie en uitschieters daarin wordt het hoogste 2%-deel bepaald. Het gaat dan altijd om de +/- 2% van de bevolking met het hoogste IQ. Een eeuw geleden lag het gemiddelde IQ lager dan nu. Door betere voeding en andere leefomstandigheden ligt het gemiddelde IQ nu gemiddeld hoger, waardoor de hoogste 2% van toen – de hoogbegaafden van die tijd – nu niet altijd meer als hoog intelligent of hoogbegaafd zouden zijn gezien.
Inhoudsopgave
Het eerste criterium IQ
Ook kan het IQ waar die 2% in valt per land verschillen. In Japan bijvoorbeeld ligt het gemiddelde IQ hoger dan in Nederland waarbij dan ook de grens van 2% is opgeschoven. Wat hiermee altijd blijft staan is dat ‘hoogbegaafd’ of ‘hoog intelligent*’ gerelateerd is aan de uitspringende intelligentieniveaus ten opzichte van het gemiddelde.
Eerste “criterium” voor hoogbegaafdheid is het IQ. Een hoogbegaafde heeft een hogere intelligentie dan ‘gemiddeld’, dan de meerderheid.
Heeft een hoogbegaafde altijd kennis van zijn hoogbegaafdheid, en ziet hij zich als intelligent(er)? Dat is zeker niet het geval; lang niet alle hoogbegaafden weten dit van zichzelf en er zijn ook veel hoogbegaafden die zichzelf helemaal niet zo slim vinden.
Hoogbegaafdheid is niet iets wat je ‘krijgt’. Je bent ermee geboren, of niet, en het is iets wat je je hele leven met je meedraagt; van baby tot het einde van je leven (uitzonderingen van hersenziekte- of beschadigingen die de intelligentie aantasten niet meegerekend).
Hoogbegaafdheid gaat niet “over”, of iets ‘waar je overheen groeit’. Wat wel kan gebeuren, is dat de hoogbegaafdheid door negatieve ervaringen of niet passende omgeving wordt weggeduwd en niet tot uiting komt, of omgekeerd; dat de hoogbegaafdheid pas wanneer er rust is gekomen tot uiting komt.
Is hoogbegaafdheid een garantie tot succes?
Een heersend idee over hoogbegaafdheid is dat de hoogbegaafde ‘er vanzelf wel komt’ en er een mooie toekomst ligt voor diegene. Dat gaat niet altijd op want helaas lukt het niet iedere hoogbegaafde volwassene om goed te functioneren. In het artikel over onderpresteren (hyperlink invoegen) is al geschreven over onderpresteren op school door hoogbegaafde kinderen. Die kinderen komen later niet altijd alsnog op een juiste opleiding terecht en dan ook niet altijd op passende werkplekken; ze werken dan, na een schooltijd onder hun niveau, uiteindelijk ook in een baan onder hun niveau. Onderpresteren komt ook voor bij volwassenen; de volwassenen zit dan door allerlei omstandigheden niet in een juiste werkomgeving of in een baan op juiste niveau, of durft om diverse reden zijn kunnen niet te laten zien op het werk.
Hoogbegaafdheid kan voor sommige volwassenen een flink obstakel zijn in het dagelijks leven. Het is niet voor iedereen altijd makkelijk om met een hoge intelligentie te leven en daarbij standaarden voor zichzelf (of vanuit de buitenwereld) te hebben, maar deze standaarden niet te halen doordat hij continu tegen barrières aanloopt.
Wat is hoogbegaafdheid?
In het kort is hoogbegaafdheid een gave waar een deel van de bevolking mee te maken krijgt, waarmee zij in staat zijn om zeer complexe problemen op te lossen.
Meeste hoogbegaafde volwassenen hebben minder moeite met complexe problemen dan de gemiddelde bevolking. Dit heeft als gevolg dat zij gemakkelijker kunnen excelleren in het dagelijks leven. Zo denken zij net iets verder dan de meeste andere mensen en hebben zij vaak veel meer oog voor detail. Daarentegen heeft een deel van de hoogbegaafde volwassenen juist moeite met hun hoogbegaafdheid, al dan niet vanaf jonge leeftijd.
Hoogbegaafdheid in combinatie met andere ‘aandoeningen’ of eigenschappen
Hoogbegaafden zijn vooral méns en dan als mens en als hoogbegaafde uniek, net als ieder mens dat is. Ze zijn dan ook meer dan hun hoogbegaafdheid en kunnen net als elk ander mens ook last hebben van andere aandoeningen, stoornissen of eigenschappen.
Een aantal eigenschappen komt relatief vaak voor bij hoogbegaafden. Zo is een relatief groot deel van de hoogbegaafden hoogsensitief waardoor bepaalde prikkels bij hen voor veel meer overlast zorgen dan bij de meeste andere mensen. Ook hebben zij hierdoor en door een overlap met ADD vaak moeite om zich te concentreren op taken die in hun ogen niet interessant zijn. Daarentegen hebben meeste hoogbegaafden een hoog bewustzijn, wat kan leiden tot een meer filosofische manier van naar de wereld kijken, maar wat ook bijdraagt aan een dieper begrip van een groot aantal elementen die in het dagelijks leven voorkomen.
ADD en autismestoornissen komen relatief vaak voor bij hoogbegaafden. In Amerika maar ook hier in Nederland gaat de discussie daarover steeds vaker over een extra diagnose of stoornis of (tot bepaalde hoogte) een ‘onderdeel van’ hoogbegaafdheid als breder syndroom. Meer hierover is te lezen in het boek misdiagnosis and dual diagnosis.
De kenmerken van hoogbegaafdheid bij volwassenen
Bij de kenmerken van hoogbegaafdheid kijken we specifiek naar de kenmerken en symptomen waar een groot aantal hoogbegaafden mee te maken krijgt. We schreven het hierboven al: elke hoogbegaafde is als mens uniek, geen hoogbegaafde is gelijk aan de ander. Niet elke hoogbegaafde zal zich daarom in elk kenmerk even goed herkennen. Net als bij elk ander persoon zal de ene hoogbegaafde persoon uitzonderlijk sociaal zijn en geen moeite hebben met prikkels, terwijl de ander juist veel moeite heeft om zich sociaal te uiten.
Een hoogsensitief karakter
Dit is iets wat relatief veel voorkomt onder hoogbegaafden. Voor iemand met een hoogsensitief karakter komen prikkels of gebeurtenissen anders, harder, binnen en zullen ze dan ook ‘anders’ reageren dan de meeste mensen om hen heen. Ze zijn dan sneller van slag of uiterlijk juist heel koel, waarna de klap dan later pas zichtbaar wordt. Emoties kunnen extremer, of vertraagd, worden geuit.
Een hoogsensitief karakter uit zich ook in perfectionisme – iedere taak moet tot in de puntjes uitgevoerd worden en andere mensen mogen iets bijvoorbeeld pas zien nadat het volledig is afgerond en voldoet aan de eisen van de hoogbegaafde, of er komt telkens weer een aanvulling of verbetering waardoor het nooit ‘af’ is. Dit tot frustratie van de hoogbegaafde zelf én van zijn collega’s.
Snel geïrriteerd raken en daarbij ook te maken krijgen met ongeduld zijn ook onderdeel van het hoogsensitieve karakter van iemand die hoogbegaafd is. Lees hier meer over hoogbegaafdheid in combinatie met hoogsensitiviteit.
Hoog intelligentieniveau
Hoogbegaafde volwassenen hebben een hoger IQ dan de meeste mensen. Dit uit zich op allerlei manieren, waaronder het kunnen oplossen van moeilijke problemen waar anderen zich lang mee bezig kunnen houden. Zo kan een hoogbegaafde volwassene bijvoorbeeld opdrachten waar goed over nagedacht moet worden sneller oplossen dan de meeste anderen.
Zeer creatief
Hoogbegaafde volwassenen zijn over het algemeen zeer creatief en weten dat op allerlei manieren te uiten. Voor de een kan dit door middel van kunst, zoals tekenen, schilderen, schrijven of muziek maken, terwijl de ander juist graag nadenkt over creatieve oplossingen voor alledaagse problemen of zich richt op onderzoek op een eigen gekozen gebied.
De creativiteit kan zich bij hoogbegaafde volwassenen ook uiten door middel van humor. Zij hebben vaak een ander soort humor dan de meeste mensen waardoor ze door anderen soms gezien worden als iemand met een ‘rare’ soort humor. Soms worden hun creatieve (woord)grappen door anderen niet begrepen, terwijl de hoogbegaafde er helemaal stuk om kan gaan.
Een hoog doorzettingsvermogen
Hoogbegaafde volwassenen geven over het algemeen niet snel op en doen er alles aan om hun doel te bereiken. Zelfs wanneer er meerdere tegenslagen komen en er bijna geen tijd meer is, blijven zij vasthouden aan de taak die zij (aan zichzelf )beloofd hebben af te ronden. Wanneer het de hoogbegaafde lukt om te kunnen leren hoe hij hiermee om kan gaan kan hij veel bereiken in het leven. De grote concentratie en toewijding op een taak die ze interessant vinden is hier een pluspunt. En tegelijkertijd een valkuil want sommigen kunnen daarin doorschieten en ‘niet meer los laten’. Dit laatste vooral tot frustratie van de omgeving.
Een sterk bewustzijn
Hoogbegaafde volwassenen hebben vaak een jeugd achter de rug waarin zij zich nogal een buitenbeentje voelden. Dit komt vooral als de omgeving niet kan meedenken op het niveau waarop de hoogbegaafde denkt. Vaak kijken zij op een hele andere manier naar de alledaagse dingen en kunnen zij niet altijd op overeenkomstige gedachten rekenen van de mensen om hen heen. Voor een hoogbegaafde die geen andere hoogbegaafden in de omgeving heeft zal die eenzaamheid anders liggen dan voor een jongere die opgroeit in een warm hoogbegaafd gezin of bij hoogbegaafdheidsbijeenkomsten anderen ontmoet waar hij wel mee op hetzelfde niveau zit.
Een jeugd als ‘buitenbeentje’ werkt vaak door in het volwassen leven. Er is dan geen normale sociale leerschool geweest waarin de hoogbegaafde geoefend heeft met sociale omgang. Als ook de omgeving van de hoogbegaafde volwassene niet past bij zijn denkwereld en beleving is er grote kans dat hij zich een buitenbeentje blijft voelen. De hoogbegaafde volwassene kan dan bijvoorbeeld aan zichzelf gaan twijfelen, omdat het lijkt alsof hij de enige is die op die manier naar objecten of theorieën kijkt.
Hoogbegaafde volwassenen en problemen op het werk
Veel hoogbegaafde volwassenen krijgen te maken met obstakels en andere problemen op het werk. Dit kan komen doordat zij sociaal niet altijd makkelijk met anderen kunnen meekomen. Ze willen sneller dan andere de diepte in – de praatjes bij de koffieautomaat zijn een gruwel voor hen – of ze nemen bij uitleg en oplossingen te grote stappen waardoor anderen hen niet meer kunnen volgen.
Hoogbegaafde mensen die onder een baas werken hebben sneller problemen op het werk; een hoogbegaafde zal vaak een hele andere kijk op bepaalde zaken hebben, maar wanneer de baas die gedachtegang niet kan volgen zorgt dit intern vooral voor conflicten.
De lat (te) hoog leggen
Doordat hoogbegaafde volwassenen vaak perfectionistisch zijn, komen zij regelmatig in de problemen doordat zij de lat (te) hoog leggen. Zo kan een hoogbegaafde zichzelf veelal moeilijk stoppen wanneer hij aan een interessant project werkt, wat ertoe kan leiden dat hun werkweek aanzienlijk drukker wordt. Ze maken het werk of de opdracht dieper, complexer of uitgebreider dan gevraagd waardoor ze vastlopen in de planning (van henzelf of anderen). De onnodig grote werkdruk die zij zich opleggen en het perfectionisme (het is ‘nooit goed genoeg’) kan leiden tot burn-out of depressie.
Tegelijkertijd komt ook het omgekeerde voor; doordat veel hoogbegaafden onder hun niveau werken (wat met name geldt voor diegene die hun opleiding op lager niveau hebben gedaan) kunnen ze zich moeilijk voorstellen dat een opdracht of vraag werkelijk met die inhoud of doel is gesteld. Ze gaan er al snel iets erachter zoeken, want ‘zo simpel kan de opdracht toch niet zijn’ en komen dan na lang uitzoeken of werken aan een opdracht met bijvoorbeeld een diepgaande analyse waar de ander nooit om had gevraagd.
Reageren op opmerkingen van collega’s
Een hoogsensitief karakter kan er bij hoogbegaafde volwassenen toe leiden dat zij anders reageren op opmerkingen van collega’s. Zo kan bijvoorbeeld een pestende of roddelende collega door een hoogbegaafde veel zwaarder worden ervaren dan door andere collega’s. De opmerkingen van anderen kunnen leiden tot flinke stress, waardoor die hoogbegaafde zich vaker ziek zal melden.
Doordat er voor die hoogbegaafde een steeds moeilijker omgeving ontstaat kruipt hij steeds verder terug in zichzelf waardoor hij zijn werk steeds minder goed kan uitvoeren. Dit levert niet alleen stress op, maar kan er ook toe leiden dat een hoogbegaafde volwassene zijn baan verliest.
Zelfstandig werken
Over het algemeen werkt een hoogbegaafde goed zelfstandig waardoor de stap om een eigen bedrijf te beginnen klein is. Ze vermijden daarmee het werken onder de leidinggevende dat bij hoogbegaafden nogal eens problemen geeft, maar toch is het werken als zelfstandige ook niet altijd zaligmakend; bijvoorbeeld omdat zij (uit enthousiasme of perfectionisme) zich zo op hun werk storten dat zij geen vrije tijd meer overhouden. Bovendien is de hoogbegaafde over het algemeen bijzonder kritisch op het eigen werk en zorgt dit in combinatie met perfectionisme ervoor dat het werk vaak later wordt geleverd omdat hij of zij er simpelweg niet tevreden genoeg mee is om dit naar een klant te sturen.
Daartegenover staan de hoogbegaafden die merken dat ze als zelfstandige juist tijd óver houden; ze waren goed in het werk dat ze deden bij een bedrijf en weten dat ook van zichzelf. Dat werk leveren ze als zelfstandige net zo goed als voorheen, met als pluspunt dan de tijd en energie die ze uitsparen nu geen ze sociale momenten en vergaderingen op het bedrijf meer hebben. Vaak zijn deze ‘hoogbegaafden met groot zelfvertrouwen’ sneller dan voorheen klaar met hun opdracht en ook nog assertief genoeg om een goede beloning te vragen voor hun werk. Wanneer ze echt plezier hebben in het werk doen ze meer opdrachten (met extra geld voor inspirerende vakanties of hobby) of ze kiezen er simpelweg voor om minder te werken en dan naast het werk een zeer ruim en bevredigend privéleven te hebben.
Goede banen voor hoogbegaafden
Hierboven werden problemen beschreven waar hoogbegaafden op het werk tegenaan kúnnen lopen. Dit betekent natuurlijk niet dat hoogbegaafde volwassenen geen goede baan kunnen vinden. Er zijn naast diegene bij wie het moeilijk loopt in het werk ook veel hoogbegaafden die een ontzettend leuke en/of goede baan hebben waarin ze volledig op kunnen gaan en plezier en energie uit halen.
Voor hoogbegaafden is het vooral belangrijk dat zij een baan zoeken waar zij ook echt interesse in hebben, waar zij veel kunnen (blijven) leren en ook vooral hun sterke kanten kunnen inzetten en die inzet en inbreng gewaardeerd worden. Wanneer deze factoren worden vervuld, gaat men met veel plezier naar het werk en zullen zij fantastische resultaten neerzetten.
Hoogbegaafde volwassenen en problemen in de omgang
Een veelgehoorde opmerking is dat hoogbegaafden moeite hebben met sociale relaties. Dit geldt gelukkig echt niet voor elke hoogbegaafde. De hoogbegaafde bij wie dit in de ogen van anderen speelt is hierbij beeldbepalend. Een hoogbegaafde die wél sociaal vaardig is, wordt door dat vooroordeel minder snel als hoogbegaafde opgemerkt.
Er zijn hoogbegaafden die het ontzettend goed met anderen kunnen vinden en op sociaal gebied met een groot aantal mensen mee kunnen komen, uitstekende leraren soms die met geduld en creativiteit kennis weten over te brengen aan mensen die veel lager zitten in kennisniveau. Maar er zijn ook hoogbegaafde volwassen die er door hun gave ontzettend veel moeite mee hebben om mensen aan te spreken, die moeilijk alledaagse sociale gesprekken aan durven gaan met anderen en op sociaal gebied erg achter liggen. Ook hier geldt weer; elke hoogbegaafde heeft net als elk mens zijn eigen (eigen)aardigheden en sterke kanten.
Moeite zichzelf te verwoorden
Ondanks de vaak sterke verbale vaardigheden haken hoogbegaafden veelal af wanneer gevraagd wordt om uit te leggen waar ze aan denken of waar ze mee zitten. Dit komt onder andere doordat hetgeen dat in hun hoofd speelt complex is, met allerlei zijtakken en associaties eraan vast. Dat is moeilijk om onder woorden te brengen, en als dat al lukt niet altijd te begrijpen voor de ander. Ook de moed om iets daadwerkelijk te zeggen tegen een ander speelt hier een rol bij. Vaak is er moeite om de eigen grenzen in woorden aan te geven maar spreken de acties hierbij zeer duidelijke taal.
Een andere kijk op het leven
Doordat hoogbegaafden een andere kijk hebben op hoe bepaalde elementen in het leven vervuld horen te worden, leidt dit vaak tot conflicten met hun omgeving. Hoogbegaafde volwassenen kunnen veel onderzoek naar een bepaald onderwerp doen en hun eigen leven daarop aanpassen, maar wanneer iemand aangeeft dat dit niet klopt of dat het allemaal niet zo serieus hoeft te zijn kunnen zij hier een sterke emotionele reactie op hebben. Zeker voor diegene die weet hebben van hun hoogbegaafdheid kan dit pijnlijk zijn. Hun eigenwaarde wordt aangetast wanneer iemand aangeeft dat zij wellicht helemaal geen gelijk hebben.
Hoogbegaafden hebben over het algemeen een zeer sterk rechtvaardigheidsgevoel. Dit in combinatie met hun kijk op ‘hoe het zou horen te gaan’, het onderzoekende vermogen en de drang om tot het einde vol te houden kan leiden tot problemen met instanties. De hoogbegaafde die misstanden aan de kaak durft te stellen, zijn argumenten weet te motiveren en te bewijzen én dan ook vasthoudend kan zijn in het komen tot een rechtvaardig oordeel maakt zich niet geliefd bij instanties.
Persoonlijke reactie op humor
Hoogbegaafde volwassenen reageren soms moeizaam op grappen van anderen die aan hen gericht zijn. Die worden persoonlijker opgevat dan de bedoeling was vanuit de persoon die de grap heeft gemaakt. Dit kan tot conflicten met leiden doordat er een emotionele reactie ontstaat.
Daar staat tegenover dat anderen vaak moeite hebben om de grappige ondertoon bij opmerkingen van de hoogbegaafde op te pakken. Daardoor worden hoogbegaafde volwassenen ook wel bestempeld als mensen met ‘rare’ humor, anderen snappen niet altijd wat de kern van de grap is of het zelfs helemaal niet grappig vinden.
Presteren in grote groepen
Een laatste factor ligt bij het presteren in grote groepen. Bij hoogbegaafden met een hoogsensitief karakter is er vaak moeite om in grote groepen te functioneren. Er zijn simpelweg te veel prikkels plus dat ze het gevoel hebben dat zij met iedereen om hen heen mee moeten kunnen doen.
Dit geldt ook voor het houden van een presentatie voor een grote groep mensen; hoogbegaafde volwassenen die van nature al minder sociaal zijn hebben ontzettend veel moeite om voor een grote groep mensen een presentatie te geven. Zij zijn zeer zenuwachtig en kunnen vaak dichtklappen terwijl zij een verhaal proberen te vertellen.
Aansluiten bij de kennis en denkwereld van de groep is een ander lastig punt; het werkt niet om de groep te overladen met de eigen kennis maar de grens bepalen is soms ondoenlijk voor diegene. Hoe kunnen ze ook, wanneer elk woord alweer een associatie oproept en ze zelf dolenthousiast zijn over het onderwerp? Het kan dan een verwarrend of te diepgaand verhaal worden waar de groep weinig mee verder komt.
Er zijn daarentegen ook hoogbegaafden die er bijna een sport van maken om de presentatie of hun uitleg passend te maken voor de doelgroep; het werk dat ze doen is peanuts in hun ogen maar ze halen energie uit het goed overbrengen van hun kennis waarmee ze dát talent dan optimaal gebruiken.
Hulp bij een psycholoog
Laatste decennia is er steeds meer bekend over de manier waarop hoogbegaafden denken en over wat hoogbegaafdheid nog meer is dan alleen ‘erg slim’ zijn. Psychologen kunnen met die kennis steeds beter hulp bieden aan hoogbegaafden die vastlopen.
Hoogbegaafde volwassenen en problemen in relaties
Een relatie kan alleen slagen wanneer het een relatie is met iemand die, om welke reden ook, goed past bij de ander. Voor hoogbegaafden komen daar dan wat problemen bij kijken. Uit onderzoek blijkt dat een IQ-verschil van meer dan 15 punten problemen geeft in de relatie. Als 2% van de bevolking hoogbegaafd is, waar vind je dan iemand met vergelijkbaar intelligentieniveau? Diegene moet natuurlijk op meer punten dan alleen IQ passend zijn en daarbij speelt dan ook nog of de hoogbegaafde een relatie wil met een man of een vrouw, een homo- of heterorelatie en iemand in dezelfde woonomgeving en de spoeling van potentiele partners wordt erg dun….
Wanneer er een partner is gevonden kunnen er andere extremen ontstaan; meningsverschillen tussen hoogbegaafden zijn veelal extremer dan bij andere stellen. Dit komt onder andere doordat veel hoogbegaafden zich moeilijk kunnen uiten over bepaalde zaken, waardoor er vaker een emotionele reactie uit voorkomt. Bij kennisdiscussie kan het juist de andere kant op gaan waardoor het eerder gaat over kennis dan emoties of beleving.
Eerdere misgelopen (liefdes)relaties hebben bij hoogbegaafden vaak een heftiger impact dan gebruikelijk. Die emoties leggen een last op de nieuwe relatie.
Op zoek naar innerlijke rust
Veel hoogbegaafde volwassenen hebben moeite om innerlijke rust te vinden. Zij moeten ontzettend hun best doen om van binnen kalm te zijn zonder zich zorgen om van alles te maken. Álles kan reden geven tot verder nadenken waardoor het hoofd moeilijk tot rust komt. Waar de meeste mensen zich ergens bij neerleggen en het laten gaan, kan een hoogbegaafde volwassene hier nog maanden in zijn of haar hoofd mee bezig zijn.
Niet op één lijn
De genoemde innerlijke onrust en extremen in emoties maken het voor partners lastig om zicht te krijgen op de gedachten die spelen in het hoofd van de hoogbegaafde Maar ook een hoge stressfactor kan vervelend zijn voor de partner in de relatie. Het is moeilijk voor iemand die niet hoogbegaafd is om te begrijpen wat er in het hoofd van de ander omgaat. Andersom is het voor een hoogbegaafde volwassene ook weer moeilijk om te begrijpen wat er in het hoofd van iemand die minder begaafd is omgaat.
Hoop voor een goede relatie
Hoogbegaafde volwassenen zijn echter niet gedoemd wanneer het op relaties en liefde aankomt. Er zijn tal van mooie relaties tussen hoogbegaafden of tussen een hoogbegaafde en een hoog- / zeer intelligent persoon.
Het kan echter soms een lange weg zijn voordat een hoogbegaafde iemand vindt die echt goed bij hem past en waarbij beide partijen goed met elkaar kunnen omgaan.
Wat kun je doen als je denkt hoogbegaafd te zijn?
Wanneer jij zelf het vermoeden hebt dat je hoogbegaafd bent en (daardoor) tegen dingen aan loopt, is het slim om naar een psycholoog te gaan. Deze kan jou veel meer inzicht geven in de manier waarop jij denkt en of dit inderdaad symptomen en kenmerken van hoogbegaafdheid zijn. Er zijn diverse stichtingen opgezet voor hoogbegaafde volwassenen, waar je mensen met dezelfde kenmerken kunt leren kennen. Vooral voor volwassen die moeite hebben in de sociale omgang is dit erg prettig omdat zij hier lotgenoten kunnen ontmoeten.
Heb je zelf vermoeden dat je hoogbegaafd bent en sta je daarmee goed in het leven en heb je nergens “last” van? Dan kun je je afvragen wat een vaststelling van IQ of een psycholoog bijdraagt. Toch kan het dan goed zijn om veel over het onderwerp te lezen want die kennis kan misschien wel dingen verduidelijken voor je.
Ben jij zelf van mening dat je hoogbegaafd bent maar ben je bang een diagnose te laten stellen omdat je niet wilt falen? Hier hebben veel mensen met hoogbegaafdheid last van. Toch geven veel hoogbegaafde volwassenen aan dat zij blij zijn de stap naar de psycholoog te hebben genomen, omdat dit hen heeft geholpen om beter met hun sterktes en zwaktes om te gaan. Dit leidde uiteindelijk tot een beter leven. Het gaat dan veelal niet om de vaststelling van hoogbegaafdheid maar meer om te leren omgaan met de dingen waar je tegenaan loopt. Wil jij je IQ testen en er achter komen of je hoogbegaafd bent? Doe dan deze IQ test.
Mooi artikel en zeer herkenbaar.
Ik (man 60) kreeg vroeger een test om te zien of ik wel “schoolrijp” was, zoals ze dat toen noemden.De uitslag die mijn moeder kreeg was “Hij zal voor zover ik het nu kan beoordelen nooit in geen enkele klas blijven zitten en zal zijn werk vaak al af hebben voordat een ander het zelfs heeft begrepen. Die dokter heeft gelijk gekregen. De lagere school haalde ik op mijn dooie gemak. Gevolgd door de LTS. Ja ik had een veel hoger advies maar wist als klein kind al wat ik wilde worden, alleen wist ik niet hoe de officiele naam was. Later bleek dat elektronica te heten . Toen 2 jaar MTS. daarmee gestopt omdat die school ging verhuizen naar een voor mij niet te bereiken plek. Binnen 1 week had ik een vast contract. Toen extra cursussen gevolgd in dat vakgebied, waar ik met weinig moeite vrijwel foutloos voor slaagde. 40 Jaar met veel plezier gewerkt als allround elektronica reparateur met bijbehorend salaris. Tussendoor wel eens een paar keer een IQ test gekregen, omdat men daar nieuwsgierig naar was. De uitslag was ergens rond de 120. Mijn tip: Als iemand op jonge leeftijd weet dat hij/zij hoogbegaafd is, en er is interesse in een bepaald vakgebied waar dit van pas komt, Ga (studie) boeken lezen hiervan en of ga een officiële cursus volgen. Als dit een vakgebied is waar vraag naar is, wacht hem haar een gouden toekomst.
Pijnlijk herkenbaar, heb er veel moeite mee om soort van ‘anders’ te zijn!
Met een IQ van 120 heb je zeker een goed verstand, echter dat zit nog niet op het niveau van hoog begaafdheid. Daar is sowieso 130 de ondergrens en het gaat om meer dan alleen dat IQ. Zoals je in diverse artikelen kunt lezen, denkt een hoogbegaafde wezenlijk anders.
Hoog begaafde mensen nemen heel veel informatie op via al hun zintuigen, vaak wordt die informatie onderhuids gecombineerd waardoor hoogbegaafden vaak zeer intuitief zijn.
Een voorbeeld is, dat een bepaald project wordt opgestart en de project case wordt besproken. Een hoogbegaafde zal dan al heel snel op zeer hoog detailnivo vragen stellen of problemen aankaarten, omdat in zijn hoofd al een voorstelling zit van wat het resultaat moet zijn en welke stappen er genomen moeten worden. Dit komt omdat onderhuids allerlei stukken kennis gecombineerd worden en dat gaat bijna onzichtbaar door het hoofd en dan vormt zich al heel snel een beeld van wat de project case is.
Een ander voorbeeld is dat de hoogbegaafde soms met oplossingen komt die wel correct zijn, maar zonder dat hij daar onderbouwing voor heeft. Dit komt door de onderhuidse denkprocessen die zich in het hoofd afspelen, met de vele associaties die de hoogbegaafde in zijn hoofd heeft zitten die oplossing al hebben bepaald maar dat gaat bijna onbewust. Stel je een doos voor met losse puzzelstukjes. Intuitief lost de hoogbegaafde die puzzel op in zijn hoofd, zonder zich daar echt bewust van te zijn. Ik heb meerdere hele intelligente mensen gekend, maar die hadden lang niet altijd die specifieke manier van denken die bij hoogbegaafdheid hoort. Hoog begaafd zijn is lang niet altijd een pretje. Sowieso hebben zij vaker last van angst stoornissen, omdat ze altijd doordenken en ook meteen de gevaren en problemen zien. En dan is er nog het probleem van verbinden met andere mensen, waarmee veel hoogbegaafde kampen, juist omdat ze zo anders denken.
Zelf heb ik voor mijn werk een IQ test gedaan (weinig opleiding maar wordt altijd gevraagd voor hoge functies als directeur enz) en was niet zo hoog, 115. Maar ik herken me precies in dat onderhuids denken, enorme doorzetter en ik zie vaak al precies hoe het zal gaan. En enorm creatief wat ik heel
Leuk vind, zoveel ideeen. Maar mijn frustratie is dat ik nu werk bij een bureau waar ik weer ben gevraagd (mensen met een hoog IQ v 160 werken hier toevallig) dat de eigenaar mijn ideeen jat en dan net doet of hij dat heeft bedacht. En kan ik mijn ideeen nu niet ontwikkelen. Doet hij nu! Voelt als dat ik me niet genoeg kan ontplooien en dat heb ik vaker en ga dan weer weg. Terwijl ze erg tevreden zijn maar ik ongelukkig. En dan vertrek ik dus. Ik ben nu bezig om te kijken of ik hoog kan gaan werken bij een groot media bedrijf, op directie niveau gesproken en wilde me zeker hebben:-) dus dan ben ik weer een tijdje blij. Wel lastig want gaat altijd zo.. herkenbaar?
Phoe. Ik als niet hoogbegaafd persoon herken me im serieus ALLES!!! HOE DAN?!???? Is dit dus niet menselijk? Hmm.. Geen wonder dat ik geen vrienden heb… Vind het moeilijk, want ik zoek een vriend die diepe gesprekken kan voeren en we elkaar begrijpen en praten over van alles en nog wat en daarnaast leuke dingen doen en daar weer over praten. Mensen zijn zo beperkt … Vroeger leken ze slimmer. Zal wel door drugs komen of het niveau van scholing is naar beneden gedonderd of ik ben arrogant geworden. Geen idee, het is alleen wel apart dat ik er nu meer last van heb dan vroeger. IQ is gemiddeld 100. Dus snap er niks van, maar ik kan alles aanvinken. Ze dachten dat ik ADD had, op getest nou niks dus… Oja ze zeiden vroeger al wel dat ik van de tak op de hak spring haha. Maja dan denk ik er ineens weer aan en dan wil ik het nog verdiepen… Heb een grappige afbeelding.. “een gedachte loopt meestal netjes van A naar B. Bij mij loopt ze door het alfabet plus twee keer rond de zee”. Dit dus hahaha. En ja ik heb last van paniek en angsten en sociaal ben ik ook niet sterk. Ben ook EXTREEEEEM gevoelig en soms kan ik in de toekomst kijken, maar dat komt doordat het dan logisch is. Door alle ervaringen met elkaar te vergelijken krijg je in dit geval soms wel een garantie voor de toekomst haha.. Geen idee hoe iemand met een normaal IQ dan de symptomen heeft van een hoogbegaafde… Dus ga ik maar eens op onderzoek uit! Of ik ga naar een HB psycholoog… Zucht
Hi Char,
goed dat je deze plek hebt weten te vinden. Er komen meerdere dingen voorbij in je bericht.
Als eerste punt wil ik reageren op je opmerking van ‘normaal IQ met symptomen van een hoogbegaafde’. Een IQ-test is een momentopname. Ben je zenuwachtig, moe, heb je een slechte dag of zit je met je hoofd bij hele andere dingen dan kan de test heel anders uitpakken dan op een ander moment. Daarnaast hangt het ook van het soort test en de testafnemer. De snelle online testjes zijn leuk om te doen (of niet) maar zijn niet te vergelijken met een serieuze uitgebreide test waarbij meerdere onderdelen worden getest. En dan maakt ook de testafnemer nog verschil hierin; heeft diegene ervaringen en kennis van afnemen van testen bij hoogbegaafden of niet.
Kortom: staar je niet blind op een IQ-getal. Je hebt last van symptomen zoals die worden beschreven bij hoogbegaafden zeg je. Het is dan belangrijk om daar, met de symptomen en datgene waar je tegenaan loopt, iets te doen zodat je op een prettiger manier verder kunt gaan met je leven.
Ik lees ook dat je moeite hebt met relaties met anderen, om gelijkgestemden te vinden. Mijn tip is om op zoek te gaan naar andere hoogbegaafden. Ga eens kijken bij Mensa, op diverse fora of bezoek een HB-café. Niet dat je met elke andere HB’er direct een aansluiting hebt want dat HB-zijn is maar één eigenschap maar je komt daar vast mensen tegen met wie je goed in gesprek kunt en eventueel ook je vragen en twijfels rond dit onderwerp kunt bespreken.
Een ander advies is het boek Misdiagnoses te lezen. Dit boek kijkt naar de verbanden tussen HB en (o.a.) ADD of autisme. Het gaat ook in op relaties, vriendschappen en andere neurologische uitingen rond hoogbegaafdheid.
Mocht je daarna toch denken dat je specialistische hulp nodig hebt, zoek dan op internet of in HB-fora naar hulpverleners met kennis van HB, of neem dan opnieuw contact op via deze website.
Groet! Mariska
Ik ben van mening dat de mate van iemands hoogbegaafdheid afhankelijk is van de snelheid van opmerken reageren en de situatie dan in een split second naar je hand zetten het schakelen tussen verschillende ‘fields’ die er maar bestaan op aarde en van veruit eenliggende vlakken een nieuw field creëren creatief en inventief in numerous new inventions omzetten omvattende elk subject there excists maar vooral selfsupporting zijn en met gemak als het ware vanzelf zonder erg veel moeite te doen doelen te bereiken die je gepland had maar tussendoor ook nog iets dat nuttig is dat zo kant en klaar uit je brein komt rollen als het ware intelligentie Nivo is totaal iets anders dan hoogbegaafdheid omdat het ene iets totaal anders omvat dan het andere iq certificaten worden op internet voor 16€ per stuk verkocht om bv bij een sollicitatiegesprek te tonen haha hoogbegaafde mensen zijn niet te omschrijven als een bepaald soort mensen hoe meer gebieden je brein bevat op een zo hoog mogelijk niveau en hoe beter je denkniveau is om te combineren en misschien iets nieuws te creëren de mogelijkheden voor ideeën zijn eindeloos voor het hoognivo denkenden doen
Hi Gemma,
dank voor je aanvullende reactie. Bij hoogbegaafdheid is zoals jij ook aangeeft het snel kunnen schakelen en verbanden leggen een van de kenmerken. IQ speelt daar een belangrijke rol in om dat te kunnen maar hoogbegaafdheid is meer dan alleen het IQ. Elders op deze website is ook meer te vinden over de verschillen tussen hoogintelligent (hoog IQ) en hoogbegaafd (hoog IQ + extra kenmerken).
Voor hoogbegaafdheid zit er in de definitie een ondergrens van 130+. Waarbij ik wel nadrukkelijk wil opmerken dat het bij IQ testen altijd gaat om momentopnames. Van iemand die op de testdag “slechts” 120 scoort kun je niet direct zeggen dat diegene ‘dus niet hoogbegaafd is’.
Er zijn zoals je schrijft veel verschillende soorten testen op de (commerciële) markt. Hier op de website noemen we er ook eentje. Deze is als indicatie, of als kennismaking met een IQ-test. Een serieuze IQ-test is geen test van een kwartier, bij een gestandaardiseerde test worden op verschillende onderdelen uitgebreide vraagstukken bekeken die daarna naast elkaar worden gezet voor een bredere beoordeling zodat ook de verschillen op de onderdelen zichtbaar worden. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat de gemiddelde IQ score (veel) lager uitvalt dan 130 doordat diegene vanwege een taalstoornis op dat onderdeel zeer laag scoort. Als daartegenover zeer hoge scores op de andere onderdelen zijn getoond dan is de in te zetten intelligentie hoger dan dat het gemiddelde doet geloven en kan diegene wel degelijk voldoen aan alle kenmerken van een hoogbegaafde.
Een goede psychologe met kennis van hoogbegaafdheid kijkt dan ook altijd verder dan puur naar testuitkomsten.
Ik heb een IQ van 134, dat is hoog genoeg om me hoogbegaafd te noemen. Daarnaast ben ik creatief, ik schilder bijna 30 jaar al ik beeldhouwen mijn grote passie. Mijn laatste werkstuk, daar zit 5000 uur in, ik heb een boek vertaald in 7 jaar: doorzettingsvermogen dat zit wel goed.
Echter: volgens de test van Mensa scoor ik er onder. Misschien is het onderwijs veranderd sinds ik van school kwam (1985), zodat de stof en testwijze niet zo goed aansluiten.
Ik wil er hom of kuit van hebben. Op dit moment ben ik op zoek naar ander werk, een andere werkgever ook vanwege onderprestatie. Graag wil ik weten, waar ik uitsluitsel kan krijgen. O, en een vereniging van HB , daar heb ik ook behoefte aan. Kunt u me raad geven in dezen?
Hallo Wim,
dank voor je reactie op de site.
Als ik je bericht goed begrijp ben je eerder getest waaruit een IQ van 134 kwam, maar scoor je bij de én dat je bij de Mensa-test lager?
Dat is heel goed mogelijk. De eerste test met een uitslag van 134 is waarschijnlijk een uitgebreidere test geweest en de tweede een test van Mensa zelf. die test is anders opgebouwd en minder uitgebreid dan de standaard IQ test uit de psychologie. Daarbij is een IQ test ook altijd een momentopname. Ben je die dag moe, gespannen of zit je met prestatiedruk dan kan dit de uitslag negatief beïnvloeden. Andersom kan ook; een persoon / kind waarbij de hoogbegaafdheid nooit zo duidelijk naar buiten komt kan in de testomgeving waarbij er ineens uitdaging of begrip is onverwacht hoog scoren.
Wanneer is de test met die 134 gedaan? Als deze niet te oud is dan kun je deze nog prima gebruiken naar je werkgever en als het gaat om de officiële uitgebreide IQ-test dan kan deze ook bij Mensa gebruikt worden om je aan te melden, mits je het totaalverslag nog hebt van alle deelonderwerpen met de scores.
Vraag is wel of het nodig om een test mee te nemen naar je werkgever. Het kan maar onderpresteren en de vraag om meer uitdaging is breder dan een IQ-uitslag. Mijn advies is eerst dat gesprek aan te gaan en dan in het gesprek te kijken of en waar / wanneer het zinvol is om met IQ-cijfers te komen.
Grotere bedrijven hebben diversiteitsnetwerken waarin soms ook een groep voor hoogbegaafden zit. Daarin tref je collega’s die je kunnen zeggen hoe er op het werk mee om gaan.
Een andere vraag van je gaat over verenigingen. De eerste, grootste, is Mensa. Je kan kijken of zij je eerdere test accepteren voor deelname. Anders kun je na 2 jaar een nieuwe test doen bij hen. Door eerst de online test te doen heb je een redelijke inschatting of je er doorheen lijkt te komen.
Als je anderen wilt ontmoeten is het forum van het IHBV een mooie ingang. Voor dit forum is geen IQ-test nodig. Het fijne eraan is dat er veel verschillende onderwerpen en ervaringen besproken kunnen worden, waaronder ook ‘HB en Werk’.
Vanuit de contacten op het forum ontstaan ook offline ontmoetingen en vriendschappen.
Heb je hier voor nu voldoende aan?
Hartelijke groet, Mariska