De kenmerken van autisme zijn erg breed en symptomen van autisme zijn er in verschillende gradaties. Iedere vorm van autisme heeft eigen kenmerken en symptomen. Het is daarom lastig om een standaard omschrijving van autisme symptomen te geven. Echter geldt dat voor bijna iedereen met autisme, het lastig is om in een wereld betekenis te geven aan gebeurtenissen waar anderen het anders zien.
De meest voorkomende kenmerken van autisme
We kijken bij de kenmerken autisme naar het gedrag en niet naar de uiterlijke kenmerken. Je zou kunnen zeggen dat de meest voorkomende autisme symptomen grofweg op te delen zijn in 3 categorieën:
- problemen met sociale interactie
- problemen in communicatie
- ‘afwijkend’ of ‘ander’ gedrag en beperkte interesses
In dit artikel zullen we de meest voorkomende autisme kenmerken bespreken bij zowel kinderen als (jong)volwassenen.
Autisme symptomen in verschillende leeftijdscategorieën
Autisme symptomen kunnen zich anders uiten in verschillende leeftijdscategorieën. Zo zul je bij kinderen andere kenmerken zien dan later bij (jong)volwassenen. Hieronder zullen we de verschillen even met je doorlopen.
Autisme kenmerken kind
Autisme is een aangeboren ontwikkelingsstoornis. Vanaf de geboorte zal een persoon dus al autisme hebben. Echter is het bij een pasgeboren kind niet meteen herkenbaar. Meestal worden autisme symptomen pas herkend vanaf tweejarige leeftijd.
Indien de ontwikkelingsachterstand wat groter is bij het kindje, zullen sommige autisme kenmerken echter ook al naar voren kunnen komen onder of vanaf 1 jarige leeftijd.
Waar zou je allemaal op kunnen letten bij jouw kindje?
- Kijk naar de sociale communicatie en interactie:
Bij autisme gecombineerd met een laag intelligentieniveau kan de spraakontwikkeling achterlopen. In combinatie met een hoog intelligentieniveau zal de ontwikkeling meestal wel voldoende zijn, echter verloopt deze nét wat anders bij kinderen met autisme. Zo herhalen ze vaak woorden en zinnen, verwisselen ze naamwoorden zoals jij en ik of gaan ze anders om met klemtoon en woordgebruik. Naarmate kinderen ouder worden, kunnen deze kenmerken echter ook weer verminderen of verdwijnen.
- Kijk naar gedragspatronen:
Kinderen die een vorm van autisme hebben kunnen vaak beperkt en repetitief gedrag vertonen. Ook hier is de manier van uiten en de ernst ervan afhankelijk van het verstandelijk niveau van het kind. Voorbeelden van symptomen in de categorie gedragspatronen, met name bij kinderen met een lager intelligentieniveau zijn: Op en neer springen of ‘fladderen’ met handen of armen. Ongeacht het IQ, zijn deze kinderen erg gehecht aan vaste routines of rituelen. Het is dus moeilijk voor ze wanneer zaken ander lopen dan volgens ‘hun eigen regels’.
- Kijk naar hun zintuiglijke prikkels:
Kinderen die een autistische stoornis gaan vaak afwijkend om met zintuiglijke prikkels. Zo kunnen ze overgevoelig of juist verminderd gevoelig zijn voor prikkels zoals harde geluiden of pijn. Ook fascinatie of juist irritatie door prikkels, die normaalgesproken voor niemand echt storend zijn. Denk hierbij aan het ritselen van een snoeppapiertje of het geluid van smakken tijdens het eten. Dit kan eventueel leiden tot problemen tijdens de (jong)volwassenheid.
- Kijk naar hun interesses en activiteiten:
Zo hebben kinderen met autisme vaak een diepe interesse voor een onderwerp. Bijvoorbeeld een ‘ongebruikelijke interesse’ voor schoenen of vlaggen. Het hoeft overigens niet perse een ‘vreemd’ onderwerp te zijn, maar gewoon speelgoed of kleding.
Autisme kenmerken (jong)volwassenen
Er kan op jonge leeftijd vaak al een voorspelling gemaakt worden voor het gedrag op oudere leeftijd. De manier waarop een kind zich ontwikkelt speelt hierbij een grote rol. Op sommige gebieden zullen ze zich namelijk trager of juist wat sneller ontwikkelen en dit kan lastig zijn, omdat ouder worden inherent is aan verandering: iets wat voor iemand met autisme moeilijk is!
Personen met autisme hebben vaak moeilijkheden in de volgende gebieden:
- Moeilijk contact maken en onderhouden
- Moeite met verandering
- Minder flexibel zijn in denken en doen
- Moeilijker iets kunnen verbeelden of inleven
- Extra gevoelig of juist gevoelloos voor prikkels als pijn en geluid
- Het minder goed kunnen aanvoelen van anderen en situaties
- Vasthouden aan routines en/of herhaling in gedrag
- Overmatig belangstelling tonen voor een bepaald onderwerp.
Heb je meer interesse in dit onderwerp en wil je graag leren over de verschillende vormen van autisme en de kenmerken? Dan raad ik je aan om dit achtergrondartikel eens te lezen. In dat artikel wordt dieper ingegaan op wat autisme is, wat de eventuele oorzaken en gevolgen zijn, en wat voor behandelmogelijkheden er bestaan.
volwassenen.){kind=link}