Al decennia lang zijn wetenschappers naarstig op zoek naar de oorzaken van autisme en ADHD. Ondanks het feit dat nu wel duidelijk is dat er een grote genetische component bestaat bij het ontstaan voor beide stoornissen, zijn er in toenemende mate ook aanwijzingen dat verstoringen van de zich ontwikkelende hersenen van de foetus kunnen leiden tot genoemde stoornissen.
Onderzoek naar oorzaak autisme en ADHD
De resultaten van een recent gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek hebben een nieuw puzzelstukje ontdekt dat mogelijk deels een verklaring voor het ontstaan van die ontwikkelingsstoornissen kan opleveren. Het blijkt dat vrouwen, die in de eerste stadia van de zwangerschap leiden aan bloedarmoede, een grotere kans hebben op het krijgen van een kind met autisme[1].
Een tekort aan ijzer (Iron Deficiency) is zeker niet ongewoon bij zwangere vrouwen en kinderen. Bekend was al dat kinderen met ijzertekorten lager scoren in cognitieve, motorieke sociaal-emotionele en neuropsychologische testen. Het slikken van ‘staalpillen’ levert niet altijd de gewenste vooruitgang in de ontwikkeling van het kind op en de verschillen op langere termijn zullen vaak blijven bestaan[2].
Wetenschappers bedachten vervolgens een werkzame hypothese: de foetus heeft ijzer nodig om de hersenen op te bouwen. Hemoglobine is een eiwit dat in je rode bloedcellen zit. Een belangrijk deel van die hemoglobine bestaat uit ijzer, waarmee de hemoglobine zich aan zuurstof bindt. Dat ijzer zou dus ook kunnen worden gebruikt voor de ontwikkeling van de aanmaak van enkele neurotransmitters in de hersenen[3]. Maar als een zwangere vrouw leidt aan bloedarmoede, zou er wel eens te weinig ijzer naar de foetus kunnen worden getransporteerd.
De wetenschappers vergeleken de gegevens van zo’n 300,000 moeders en meer dan 500,000 kinderen die tussen 1987 en 2010 in Zweden geboren waren. Het resultaat was dat bloedarmoede bij zwangere vrouwen de kans op het krijgen van een kind met autisme of ADHD vergroot. Er lijkt een kritiek punt te bestaan in de eerste 30 weken van de zwangerschap. Daarna is het probleem minder urgent, omdat verschillende delen van het brein zich op verschillende moment ontwikkelen.
Ongeveer 4.9 procent van de kinderen van moeders met ‘vroege bloedarmoede’ bleek later de diagnose autisme te krijgen, ten opzichte van 3.5 procent van kinderen van gezonde moeders. Voor ADHD lagen de cijfers op 9.3 procent tegenover 7.1 procent. Moeders, ouder dan een jaar of 35, blijken ook een grotere kan te hebben op het krijgen van een kind met een ontwikkelingsstoornis.
Gevarieerd eten is de oplossing
Een gevarieerd dieet zou in de meeste gevallen voldoende moeten zijn om bloedarmoede te voorkomen, maar het zou toch de moeite lonen om je bloedwaarden te laten testen als je last hebt van verschillende symptomen van bloedarmoede.
Zoals gezegd is het slechts een puzzelstukje. Niet alle vrouwen met bloedarmoede krijgen een kind met een ontwikkelingsstoornis. Er zijn dus veel meer factoren die samen zorgen voor het ontstaan daarvan.
Bronnen
- Wiegersma, A. M., Dalman, C., Lee, B. K., Karlsson, H., & Gardner, R. M. (2019). Association of Prenatal Maternal Anemia With Neurodevelopmental Disorders. JAMA Psychiatry, 1. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2019.2309
-
Vallée, L. (2017). Fer et neurodéveloppement. Archives de Pédiatrie, 24(5), 5S18-5S22. https://doi.org/10.1016/S0929-693X(17)24005-6
- Lozoff, B., & Georgieff, M. K. (2006). Iron Deficiency and Brain Development. Seminars in Pediatric Neurology, 13(3), 158–165. https://doi.org/10.1016/j.spen.2006.08.004
