Vooral in de Verenigde Staten wordt veel geloof gehecht aan het idee dat iemand met ADHD automatisch een hoog IQ heeft, al komt dat er middels reguliere IQ-testen niet altijd uit. ADHD zorgt immers voor een korte spanningsboog, waardoor zo iemand al snel de interesse en concentratie verliest om een dergelijke test succesvol af te maken.
In Nederland zijn we echter minder geneigd om het verband te zoeken tussen intelligentie en ADHD. Zelfs in Amerika is er intussen nogal wat discussie over het feit wat een dergelijke correlatie zou betekenen. Zou een hoog IQ zorgen voor ADHD-gedrag of zorgt juist ADHD-gedrag voor een hoog IQ?
Afhankelijk van de ernst van de symptomen kan ADHD de wijze van functioneren thuis, op school of op het werk behoorlijk beïnvloeden. Dit kan al snel de indruk wekken dat iemand een lager IQ heeft dan in werkelijkheid het geval is. Tijd om daar eens een onderzoek aan te besteden, dachten enkele onderzoekers.
De resultaten van dat onderzoek lijken aan te tonen dat volwassenen met zowel een hoog IQ en ADHD over het algemeen minder cognitieve vaardigheden hebben in vergelijking met deelnemer die ook een hoog IQ hadden, maar geen ADHD[1].
Bij het onderzoek werd een reeks verbale, geheugen en probleemoplossende tests gebruikt. Een probleem met deze studie is echter dat er geen andere controlegroepen waren. Er waren bijvoorbeeld geen groepen met alleen ADHD of groepen met een laag IQ als vergelijkingsmateriaal.
Aan de andere kant lijken veel mensen met ADHD hun aandacht alleen te richten op een bepaald onderwerp waar ze veel interesse in hebben. Dit kan zich goed vertalen naar bepaalde vakken op school of bepaalde onderdelen van het werk. Andere, minder interessant geachte onderwerpen of werkzaamheden, worden met veel minder enthousiasme uitgevoerd. In dergelijke gevallen is het niet dat het IQ laag is – het is alleen dat deze individuen zich voornamelijk kunnen (of willen) concentreren op de dingen waar ze de meeste interesse in hebben.
Een ander onderzoek kwam tot een andere conclusie[2]. Daaruit bleek dat IQ en ADHD niets met elkaar te maken hadden en compleet afzonderlijke zaken zijn. Die studie beweert namelijk dat zowel IQ als ADHD in families kan voorkomen, maar dat het hebben van een familielid met een hoog IQ (en geen ADHD) niet betekent dat een ander familielid met ADHD ook een hoog IQ zou moeten hebben.
Er blijkt dus geen verband te zijn tussen ADHD en IQ. Dat is ook het inzicht dat we in Nederland al hebben.
[1] Antshel et al: Executive functioning in high-IQ adults with ADHD in Psychological Medicine – 2010. Zie hier: https://www.cambridge.org/core/journals/psychological-medicine/article/executive-functioning-in-highiq-adults-with-adhd/D3102D8B8392B5567EA967614E8B2073
[2] Wood et al: The relationship between ADHD and key cognitive phenotypes is not mediated by shared familial effects with IQ in Psychological Medicine – 2011. Zie hier: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3430513/
