Je hebt waarschijnlijk wel vaker gehoord dat regelmatige lichaamsbeweging en een dieet dat gezond is voor uw hart en bloedvaten de belangrijkste dingen zijn die je kunt doen voor jouw gezondheid. Het blijkt echter dat de kwaliteit van de slaap die je krijgt ook van cruciaal belang is voor het welzijn van jouw hart, en dat niet behandelde slaapapneu gevaarlijk kan zijn.
Is slaapapneu gevaarlijk?
In het bijzonder is niet gediagnosticeerde slaapapneu direct gekoppeld aan een verhoogd risico op cardiovasculaire en metabolische gezondheid. Het enge hiervan is dat je misschien niet eens weet dat je dit veel voorkomende probleem hebt.
“Slaapapneu treedt op wanneer de bovenste luchtwegspieren zich tijdens de slaap ontspannen en de luchtweg afknellen, waardoor je niet genoeg lucht krijgt. Je ademhaling kan dan 10 seconden of langer pauzeren, totdat je reflexen weer aanslaan en je weer begint te ademen,” legt Jonathan Jun, M.D. uit, een specialist op het gebied van long- en slaapgeneeskunde in het Johns Hopkins Sleep Disorders Center.
We hebben hier in dit artikel al uitgebreid toegelicht wat slaapapneu precies is.
Slaapapneu komt voor bij ongeveer 3 procent van de mensen met een normaal gewicht, maar treft meer dan 20 procent van de zwaarlijvige mensen, aldus Jun. In het algemeen treft slaapapneu meer mannen dan vrouwen. Echter, slaapapneu neemt sterk toe bij vrouwen na de menopauze. Slaapapneu wordt vaak in verband gebracht met hartaandoeningen en stofwisselingsproblemen zoals diabetes.
Een ieder kan door periodes gaan met slaapapneu door bijvoorbeeld stress. Dit is niet meteen een reden om in paniek te raken. Maar wanneer de klachten blijven aanhouden en je last krijgt van dagelijkse slaapapneu gevolgen zoals een constante moeheid, stemmingswisselingen, suf zijn, en moeite met concentreren is het belangrijk om een dokter te raadplegen.
Wat zijn de symptomen van slaapapneu?
Er zijn twee soorten slaapapneu: obstructieve slaapapneu en centrale slaapapneu. Obstructieve slaapapneu treedt op wanneer de lucht niet in of uit de neus of mond kan stromen, hoewel je probeert te ademen. Centrale slaapapneu treedt op wanneer de hersenen er niet in slagen de juiste signalen naar de spieren te sturen om jou te laten ademen. (Dit type komt minder vaak voor.)
“Slaapapneu wordt meer opgemerkt door de bedpartner dan door de slaper,” zegt Jun. “Je bedpartner kan merken dat je ademhaling pauzeert, of hij of zij kan klagen over je luide gesnurk.”
Dat gezegd hebbende, snurken zelf – hoewel vervelend – is niet hetzelfde als slaapapneu. Snurken is gewoon het trillende geluid dat ontstaat door weerstand van de luchtwegen. Je kan luid snurken en geen slaapapneu hebben, en je kan zelfs slaapapneu hebben zonder veel te snurken.
Mensen met slaapapneu kunnen ook last hebben van onverklaarbare vermoeidheid en stemmingswisselingen, omdat ze door de onderbrekingen in hun ademhaling voortdurend wakker worden en niet in een diepe, voedende slaap kunnen komen.
De slaapapneu gevolgen kunnen aanzienlijk zijn, zegt Jun. “We hebben het over auto-ongelukken overdag, productiviteitsverlies op het werk, stemmingswisselingen, suf wakker worden en in slaap vallen in de klas.” Dat maakt slaapapneu gevaarlijk in jouw dagelijkse leven.
Andere patiënten kunnen wakker worden met een droge mond, omdat slaapapneu de neiging heeft om te ademen met een open mond, waardoor je speeksel uitdroogt. Sommigen worden wakker met hoofdpijn, die veroorzaakt kan worden door een laag zuurstofgehalte of een hoog kooldioxidegehalte tijdens de slaap.
Slaapapneu gevaarlijke gevolgen; slaapapneu en hartfalen
Verschillende studies hebben een verband aangetoond tussen slaapapneu en problemen zoals diabetes type 2 , beroertes , hartaanvallen en zelfs een kortere levensduur, aldus Jun. Waarom dit verband? Overgewicht komt vaak voor bij slaapapneu patiënten, en Overgewicht verhoogt het risico op diabetes, beroertes en hartaanvallen aanzienlijk, zegt hij. “In de meeste gevallen is overgewicht de belangrijkste boosdoener achter beide aandoeningen,” legt Jun uit.
Toch is het belangrijk op te merken dat niet iedereen met slaapapneu overgewicht heeft. Bovendien zijn er aanwijzingen dat er een onafhankelijk verband bestaat tussen slaapapneu en diabetes. “Ons lab en anderen hebben aangetoond dat slaapapneu geassocieerd is met een hoger risico op diabetes, onafhankelijk van obesitas, en dat slaapapneu de bloedsuikerspiegel kan verhogen,” zegt Jun.
Voor mensen met overgewicht of obesitas is gewichtsverlies de sleutel tot het behandelen of voorkomen van slaapapneu. Mensen met vetophopingen in de nek, tong en bovenbuik zijn extra kwetsbaar voor slaapapneu. Dit gewicht vermindert de diameter van de keel en duwt tegen de longen, wat bijdraagt tot het dichtklappen van de luchtwegen tijdens de slaap.
Vooral vrouwen moeten voorzichtig zijn als ze ouder worden. Terwijl vrouwen in de premenopauze (nog net niet in de overgang) de neiging hebben in gewicht aan te komen rond de heupen en in het onderlichaam in plaats van de buik, verschuift dit met de tijd. Gewicht begint zich op te hopen in traditioneel “mannelijke” gebieden zoals de buik, en dit leidt tot een grotere kans op slaapapneu.
“Na de menopauze veranderen de hormonen en beginnen vrouwen op mannen te lijken in termen van gewichtstoename. Het is een tijd om aandacht te besteden aan de risico’s van slaapapneu omdat vrouwen na de menopauze beginnen in te halen op mannen wat betreft het aantal gevallen van apneu,” zegt Jun.
Slaapapneu diagnosticeren en behandelen voor een betere gezondheid
Het is belangrijk om slaapapneu te behandelen, omdat het langdurige slaapapneu gevaarlijke gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Hoewel er bij een paar gevallen slaapapneu doodsoorzaak is geweest zoals bij rechter Antonin Scalia – zegt Jun dat het echte risico bestaat uit de schade die in de loop van de tijd wordt aangericht. Meestal geeft niet de slaapapneu doodsoorzaak, maar de gevolgen hiervan.
Obstructieve slaapapneu kan variëren van mild tot ernstig, op basis van een meetsysteem dat de apneu-hypopneu-index (AHI) wordt genoemd. De AHI meet het aantal adempauzes dat u per uur dat u slaapt ervaart.
Obstructieve slaapapneu wordt ingedeeld naar ernst:
- Ernstige obstructieve slaapapneu betekent dat uw AHI groter is dan 30 (meer dan 30 episodes per uur)
- Matige obstructieve slaapapneu betekent dat uw AHI tussen 15 en 30 ligt
- Licht obstructief slaapapneu betekent dat uw AHI tussen 5 en 15 ligt
Verzorgers helpen een patiënt in haar huis.
Of je al dan niet een behandeling voor slaapapneu nodig hebt, hangt af van de ernst ervan, of je al dan niet symptomen hebt zoals slaperigheid en andere gezondheidsproblemen. Als je bijvoorbeeld risicofactoren voor hartaandoeningen hebt, kan jouw arts ervoor kiezen om je zelfs voor milde slaapapneu te behandelen omdat de slaapapneu gevaarlijk kan zijn. Aan de andere kant, als je een ernstig geval van slaapapneu heeft, kan de arts aandringen op behandeling, zelfs als je niet slaperig bent of andere symptomen hebt.
De belangrijkste therapiemogelijkheid is een beademingsapparaat met de naam CPAP, of continuous positive airway pressure machine. Een CPAP-machine pompt bevochtigde lucht door de neus, waardoor luchtdruk ontstaat om uw keel open te houden terwijl u slaapt. Dit voorkomt pauzes in de ademhaling.
“CPAP is de eerstelijnsbehandeling, en die is zeer effectief,” zegt Jun. In een recent Johns Hopkins-onderzoek werd gekeken naar wat er ’s nachts met de stofwisseling gebeurt als slaapapneu patiënten hun CPAP niet dragen. Het onderzoek toonde aan dat de apneu een piek veroorzaakte in bloedsuiker, hartslag, bloeddruk en stresshormonen – een reactie die vergelijkbaar is met wat er zou kunnen gebeuren als je wordt gevraagd om voor een menigte op te staan om te spreken. “Het lijkt erg op zo’n stressreactie,” zegt Jun. “Ik zou slaapapneu vergelijken met iets dat elke nacht gebeurt.”
Niet erg ontspannend..? Gelukkig is het wel te behandelen.
Veel onderzoeken tonen aan dat regelmatig gebruik van CPAP de bloeddruk verlaagt en de waakzaamheid overdag verbetert. Mensen met slaapapneu die CPAP gebruiken, melden ook een verbeterde kwaliteit van leven. In sommige observationele studies waarin mensen met slaapapneu die CPAP gebruiken worden vergeleken met mensen die dat niet doen, hebben de CPAP-gebruikers een lager risico op beroertes en hartaanvallen en een lagere bloedsuikerspiegel, merkt Jun op.
Als jij of jouw partner tekenen van slaapapneu opmerken, ga dan naar de arts. Een slaapspecialist kan opdracht geven tot een slaapapneu test, waarbij met behulp van apparatuur de ademhaling en het zuurstofgehalte worden gecontroleerd terwijl je slaapt. Vaak ga je naar een laboratorium om de nacht door te brengen voor controle. Andere keren is het mogelijk een draagbare set mee naar huis te nemen.
Je kunt beter van de slaap genieten als je de resultaten weet.
