In Nederland kampt een deel van de mensen met een persoonlijkheidsstoornis. Dit leidt ertoe dat zij niet altijd zichzelf zijn. Dit kan onder andere variëren van stemmen in het hoofd als het volledig kwijtraken van zichzelf. Persoonlijkheidsstoornissen kunnen daardoor veel problemen veroorzaken in iemands leven, maar ook voor de omgeving kan dit ontzettend lastig zijn om op een normale manier hiermee om te gaan. Bovendien is er een groot aantal verschillende persoonlijkheidsstoornissen, waardoor het nog lastiger wordt om hier op de juiste manier mee om te gaan.
Gelukkig is er in Nederland inmiddels voldoende hulp beschikbaar voor mensen die lijden aan een persoonlijkheidsstoornis. De zorg die zij krijgen is ook van hoog niveau waardoor zij steeds meer inzicht krijgen in hun eigen gedrag. Dit helpt niet alleen voor de persoon zelf, maar kan ook de omgeving helpen om beter met deze stoornis om te gaan. Uiteindelijk zijn persoonlijkheidsstoornissen simpelweg mutaties in het brein die bij de meeste andere mensen niet voorkomen. Maar ermee leren omgaan en op de juiste manier op de symptomen inspelen blijft voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis lastig.
Inhoudsopgave
Wat is een persoonlijkheidsstoornis?
Bij een persoonlijkheidsstoornis spreken we over een stoornis in de hersenen die invloed heeft op iemands persoonlijkheid. Met persoonlijkheid wordt bedoeld welke karaktereigenschappen en kenmerken een persoon heeft. Bij mensen met een stoornis wijken deze eigenschappen en kenmerken af in vergelijking met wat we in Nederland ‘normaal’ noemen. Iemand met een persoonlijkheidsstoornis wijkt in de kern dus qua gedrag af van de meeste andere mensen. En, zoals je kunt begrijpen, levert dit in veel situaties helaas complicaties op.
Dit kan ertoe leiden dat mensen vastlopen in het eigen leven. Zij voelen zich niet langer zichzelf en kunnen situaties veroorzaken die zich niet goed voor henzelf ook en anderen uitpakken. Door de omgeving worden zij vaak ook beschreven als mensen die twee of meer persoonlijkheden hebben. Dit komt voort uit het feit dat iemand bij een persoonlijkheidsstoornis op het ene moment erg normaal kan overkomen maar daarnaast ook situaties heeft waarbij deze kant van die persoon helemaal niet naar voren komt. Dit maakt het alleen maar lastiger voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis om een normaal leven te leiden. Vaak kunnen zij gewoon goede relaties opbouwen met de mensen om hen heen, zoals collega’s en familie, maar er zijn mensen met een stoornis die hier ontzettend veel moeite mee hebben en daardoor ook erg eenzaam zijn.
Soorten persoonlijkheidsstoornissen
Er zijn verschillende soorten persoonlijkheidsstoornissen en iedere stoornis heeft weer eigen kenmerken en bepaald gedrag dat bij deze stoornis hoort. Dit maakt het voor therapeuten en psychologen gelukkig gemakkelijker om de juiste hulp te bieden aan mensen die aan een dergelijke stoornis leiden. Doordat het voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis niet altijd gemakkelijk is te herkennen dat zij aan een stoornis lijden, is er vaak vanuit een psycholoog of therapeut hulp nodig om te zorgen dat zij het maximale uit zichzelf kunnen halen. Voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis is de wijze waarop zij zich voelen normaal, zij hebben vaak dan ook geen idee dat het vreemd is dat er andere gedachten en gedragingen bij hen voorkomen die bij andere mensen over het algemeen niet voorkomen.
Binnen de persoonlijkheidsstoornissen spreken we van 3 categorieën, deze worden ook wel clusters genoemd. Een stoornis valt onder een bepaalde cluster en heeft hierdoor specifieke kenmerken en gedragingen. De stoornissen die binnen een cluster vallen komen gedeeltelijk met elkaar overeen en kunnen hierdoor gemakkelijker gediagnosticeerd worden. In Nederland houden we de volgende 3 clusters aan:
- Cluster A: mensen met deze persoonlijkheidsstoornissen komen op anderen erg excentriek over. Zij leven vaak een eenzaam bestaan doordat zij zich isoleren.
- Cluster B: onder deze cluster vallen mensen die vaak impulsieve acties uitvoeren en hierdoor moeilijk met anderen kunnen omgaan. Zij hebben ook moeite met het begrijpen en controleren van hun eigen emoties, waardoor deze impulsieve acties vaak voorkomen.
- Cluster C: stoornissen die onder deze cluster vallen worden beschreven als angstig. Deze mensen hebben moeite om zich naar anderen open te stellen of nemen moeilijk afscheid van mensen. Dit leidt er al snel toe dat zij emotioneel gezien in allerlei verschillende staten kunnen verkeren.
De stoornissen binnen Cluster A
Binnen cluster A kenmerken de stoornissen zich op het gebied van isolement. De volgende stoornissen vallen onder Cluster A.
Paranoïde-persoonlijkheidsstoornis
Mensen met een paranoïde-persoonlijkheidsstoornis hebben ontzettend veel moeite om anderen te vertrouwen. Vaak zijn zij achterdochtig tegenover anderen en hebben zij bepaalde ideeën over anderen die niet overeenkomen met de realiteit. Toch lijkt het in het hoofd van iemand met een paranoïde-persoonlijkheidsstoornis gewoon allemaal te kloppen, omdat het wel strookt met de eigen realiteit. Zij hebben continu het gevoel dat anderen hen proberen uit te baten of gebruik van hen willen maken. Dit maakt het ontzettend lastig om een goede relatie met anderen op te bouwen. De loyaliteit van de mensen om hen heen wordt daarom continu betwijfeld.
Iemand met een paranoïde-persoonlijkheidsstoornis zal daardoor ook minder gemakkelijk vertrouwelijke informatie over zichzelf met anderen delen. Zij zijn bang dat anderen hier grappen over maken of dat deze informatie uiteindelijk tegen hen zal worden gebruikt. Vergevingsgezindheid bij mensen met een paranoïde-persoonlijkheidsstoornis komt ook in veel situaties niet voor, omdat zij voor langere tijd wrok houden en daardoor ontzettend lastig iemand kunnen vergeven. Wanneer iemand hen heeft beledigd, blijft deze wrok nog voor lange tijd hangen. In situaties waarin hun reputatie op het spel staat en deze door anderen wordt afgebroken, kunnen zij vaak agressief reageren.
Schizoïde-persoonlijkheidsstoornis
Iemand met een schizoïde-persoonlijkheidsstoornis heeft ontzettend veel moeite om ergens plezier uit te halen. Daarbij zijn zij ook moeilijk in staat om bijvoorbeeld ergens verdriet voor te voelen. Deze mensen hebben ontzettend veel moeite met hun eigen emoties, omdat zij deze vaak simpelweg niet voelen. Zij hebben onder andere weinig behoefte aan contact en bouwen hierdoor minder gemakkelijk relaties op met de mensen om zich heen. Dit maakt het voor de omgeving ook erg lastig, omdat zij vaak juist wel een relatie met deze persoon willen opbouwen maar er vanuit de ander simpelweg geen enkele interesse aanwezig is. Mensen met een schizoïde-persoonlijkheidsstoornis ervaren gedurende hun leven dan ook vrijwel geen enkele hechte relatie met de mensen om zich heen.
Lichamelijk contact, zowel vriendelijk als seksueel, wordt dan ook weinig opgezocht door iemand met deze persoonlijkheidsstoornis. Er is geen enkele interesse om op deze manier met anderen om te gaan. Of het nu gaat om een knuffel of om seksueel contact, zij zullen hier weinig bij voelen en het ook niet actief opzoeken. Veel mensen met een schizoïde-persoonlijkheidsstoornis gaan dan ook hun leven door zonder een partner. Deze stoornis is onder andere een gevolg van verwaarlozing gedurende de jeugd of kindertijd, waarbij de ouders niet voldoende tijd hebben besteed met het kind. Dit maakt mensen op latere leeftijd minder geïnteresseerd in het opbouwen van liefdevolle relaties met anderen.
Schizotypische-persoonlijkheidsstoornis
Mensen die lijden aan een schizotypische-persoonlijkheidsstoornis hebben vooral moeite met het onderscheid maken tussen de eigen realiteit en de daadwerkelijke realiteit. Zo kunnen zij regelmatig waanideeën hebben of waanbeelden zien. Dit maakt het voor hen ontzettend lastig om deze situaties goed te onderscheiden. Het gaat hierbij niet alleen om objecten die zij in hun omgeving zien, maar ook om achterdochtige gedachten richting hun omgeving. Zo zijn er allerlei lichamelijke illusies waar iemand met een schizotypische-persoonlijkheidsstoornis aan kan leiden. Deze illusies en waanideeën kunnen op ieder moment van de dag voorkomen.
Vaak spreken mensen met een schizotypische-persoonlijkheidsstoornis op een vage manier over situaties. Dit kan bijvoorbeeld door hele belangrijke details in een verhaal weg te laten, waardoor het verhaal niet goed samenhangt en erg vreemd kan overkomen. Daarentegen kunnen zij ook verhalen vertellen waarin zij juist een overmaat aan details kunnen beschrijven. Het is daarom voor de omgeving soms lastig om te peilen wat er exact met de andere persoon aan de hand is. Vaak kleden mensen met een schizotypische-persoonlijkheidsstoornis zich ook erg vreemd – dit is overigens niet in alle gevallen zo. Daarbij kunnen zij ook op een rare manier praten. Men sluit zich over het algemeen af van de omgeving en bouwt hierdoor vrijwel geen sociale contacten op. Dit maakt het voor de omgeving extreem lastig om deze persoon in de gaten te houden.
De stoornissen binnen Cluster B
Binnen cluster B kenmerken de stoornissen zich op het gebied van impulsiviteit. De volgende stoornissen vallen onder Cluster B.
Borderline-persoonlijkheidsstoornis
Momenten van extreem geluk kunnen zich bij de borderline-persoonlijkheidsstoornis heel snel afwisselen met momenten waarin men plotseling extreem ongelukkig is en groot verdriet heeft. Gedurende de dag vinden er ontzettend veel verschillende stemmingswisselingen plaats die moeilijk zijn te peilen. Dit is niet alleen voor deze persoon zelf ontzettend lastig, ook de omgeving heeft ontzettend veel moeite om hier op de juiste manier mee om te gaan. Waar een normaal familiefeest bij de meeste mensen vooral tot geluk leidt, kan een persoon met een borderline-persoonlijkheidsstoornis plotseling volledig emotioneel omdraaien en verdrietig worden of boos op anderen reageren. Dit leidt al snel tot confrontaties en kan de sfeer op een dergelijk feest verpesten. Impulsiviteit speelt dan ook een grote rol bij mensen met een borderline-persoonlijkheidsstoornis en speelt vooral op het emotionele gebied.
Men kan ook snel de interesse verliezen in de taken of activiteiten waar zij op dat moment mee bezig zijn. Dit kan van het ene op het andere moment aanzienlijk veranderen. Dit leidt al snel tot rusteloosheid, maar ook in het algemeen zijn mensen met een borderline-persoonlijkheidsstoornis ontzettend onrustig. Dit leidt in veel situaties tot irritatie bij de omgeving, omdat er vaak niets aan de hand is. Men kan daarnaast ook ontzettend veel moeite hebben om hun eigen emoties in toom te houden, waardoor kleine veranderingen in de dag al snel tot irritatie bij henzelf kan leiden. Bovendien kampen mensen met een borderline-persoonlijkheidsstoornis vaak met ontzettende schuldgevoelens voor situaties die zich in hun leven hebben voorgedaan. Wanneer iemand in hun omgeving komt te overlijden, kunnen zij nog jaren later veel last hebben en een schuldgevoel creëren doordat zij denken dat het hun schuld is.
Antisociale-persoonlijkheidsstoornis
Bij een antisociale-persoonlijkheidsstoornis spreken we wederom over impulsiviteit, maar vaak gaat dit samen met agressiviteit, irritatie en ook onverschilligheid. Weinig maakt voor hen uit, toch kunnen zij soms fel uit de hoek komen tegenover anderen. Mensen met een antisociale-persoonlijkheidsstoornis hebben moeite om zich aan de regels te houden, omdat zij ontzettend onverschillig zijn tegenover anderen en tegenover autoriteit. Door hun lage mate aan empathie is het lastig om zich in anderen in te leven, waardoor de omgeving soms reacties terugkrijgt die zij zich niet kunnen voorstellen. Daarbij is het voor de omgeving ook weer lastig om empathisch te zijn bij iemand met een antisociale-persoonlijkheidsstoornis, omdat er simpelweg andere gedachten in hun hoofd omgaan die niet overeenkomen met hun eigen gedachten.
Naast de hoge mate van impulsiviteit waar mensen met een antisociale-persoonlijkheidsstoornis mee te maken krijgen, kenmerkt deze stoornis zich ook door de hoge mate aan leugens die men vertelt. Zij vertellen deze niet alleen aan de mensen om zich heen, maar vaak ook aan zichzelf. Daardoor beginnen zij ook in hun eigen leugens te geloven. Veel mensen met een antisociale-persoonlijkheidsstoornis hebben geen enkel besef van spijt, want zij hebben vaak niet door waar hun eigen acties toe leiden bij anderen. Wanneer zich een ruzie voordoet, zal de ander hier over het algemeen de schuld van krijgen en zal men zich niet zelf afvragen wat zij in deze situatie hebben gedaan. De verantwoordelijkheid voor het eigen leven ligt ook laag, waardoor het voor hen ontzettend gemakkelijk is om impulsief met bepaalde situaties om te gaan. De onverschilligheid in hun eigen gedrag en acties leidt verder tot deze impulsiviteit.
Histrionische-persoonlijkheidsstoornis
Mensen die lijden aan een histrionische-persoonlijkheidsstoornis komen over het algemeen ontzettend positief over. Dit maakt het voor henzelf, maar ook voor de mensen om hen heen, erg lastig om te realiseren dat er daadwerkelijk sprake is van een stoornis. Door de hoge mate aan enthousiasme over de situaties waar zij zich in bevinden, de objecten die zij zien en de positieve relaties die zij opbouwen, lijkt het aan de oppervlakte alsof dit simpelweg een erg energiek en blij persoon is. Maar van binnen lijden mensen met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis vaak een ander bestaan. Zo hebben zij er veel moeite mee wanneer zij bijvoorbeeld niet in het middelpunt van de aandacht staan. Dit kan tot grote onzekerheid leiden. Ongepast seksueel gedrag is ook een van de bekende kenmerken waar mensen met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis mee te maken hebben.
Door de oppervlakkige emoties lijkt het voor anderen alsof er weinig aan de hand is. Toch kunnen deze emoties op redelijk impulsieve en snelle wijze omslaan. Het uiterlijk is vaak heilig voor iemand met een histrionische-persoonlijkheidsstoornis. Door zich goed te kleden, actief te sporten en te zorgen dat zij er altijd goed uitzien, verhogen zij de kans dat zij meer aandacht krijgen van de mensen om hen heen. De woorden en zinnen die men uitspreekt kunnen theatraal overkomen; dit houdt in dat zij ontzettend slim en creatief willen overkomen met wat zij zeggen maar dat de inhoud van wat er daadwerkelijk gezegd wordt eigenlijk vrijwel niets betekent. Een ander kenmerk van deze stoornis ligt bij het gemakkelijk beïnvloed worden door anderen, waarbij bepaalde omstandigheden ook tot gedrag kunnen aanzetten die normaal niet door deze persoon worden vertoond.
Narcistische-persoonlijkheidsstoornis
De narcistische-persoonlijkheidsstoornis kenmerkt zich vooral op het gebied van de eigenwaarde. Mensen met deze stoornis vinden zichzelf fantastisch en hebben het gevoel dat zij altijd de aandacht van iedereen verdienen. Zij staan dan ook graag als middelpunt van de aandacht op feestjes of op het werk. Deze stoornis kan echter voor veel problemen zorgen, zowel voor de persoon zelf als de omgeving. Vooral de omgeving heeft vaak ontzettend veel moeite om met een narcist om te gaan, want er komen allerlei vormen van manipulatie bij kijken die er uiteindelijk toe zullen leiden dat men ander gedrag vertoont bij een narcist. Door liegen en bedriegen zal iemand met een narcistische-persoonlijkheidsstoornis altijd proberen om voor elkaar te krijgen wat zij willen zien.
Dit heeft vooral te maken met het feit dat iemand met een narcistische-persoonlijkheidsstoornis vindt dat hij of zij alles wat hen tegemoet komt verdient. En als zij dat niet krijgen, dat zij dit dan nog steeds verdienen en op hun eigen manier moeten zorgen dat zij dit uiteindelijk toch zullen gaan krijgen. Vaak overschatten narcisten hun eigen vaardigheden maar proberen zij dit naar de buitenwereld te verstoppen. De narcistische-persoonlijkheidsstoornis kenmerkt zich onder andere door de grote dromen die men heeft, waarbij zij vaak ontzettend beroemd of succesvol willen zijn. En om op dat punt te komen, gebruiken zij veel manipulatieve technieken tegenover hun eigen omgeving en iedereen die op hun pad komt of iets kan betekenen om hen dichter bij hun grote doel te brengen.
De stoornissen binnen Cluster C
Binnen cluster C kenmerken de stoornissen zich op het gebied van angst. De volgende stoornissen vallen onder Cluster C
Vermijdende-persoonlijkheidsstoornis
Bij deze persoonlijkheidsstoornis is de wens om sociaal contact te hebben gewoon normaal, men wil net als iedereen goede relaties opbouwen. Maar er zit een vervelende gedachte in het hoofd van mensen die aan de vermijdende-persoonlijkheidsstoornis hangt, zij lijden aan een sociale fobie. Want iedereen waarmee zij spreken kan hen afwijzen en mensen met deze stoornis zijn hier continu bang voor. Afwijzing is ontzettend erg voor hen en kan tot depressieve gedachten leiden. Daarom vermijden zij uiteindelijk liever het persoonlijke contact in plaats van dat zij dit opzoeken, juist om deze afwijzing zo veel mogelijk te voorkomen. Het extreem lage zelfbeeld veroorzaakt deze gedachten en kan al snel leiden tot een isolement.
Veel mensen met een vermijdende-persoonlijkheidsstoornis zijn ontzettend verlegen. Zo zullen zij niet snel op anderen afstappen en hebben zij ook moeite om vertrouwelijke informatie over zichzelf te delen. Zij schamen zich vaak voor hun eigen hobby’s en houden de gesprekken met anderen – die vaak geforceerd zijn – dan ook zo algemeen mogelijk. De informatie die zij over zichzelf delen kan gelogen zijn, want deze wordt vaak aangepast op de interesses van iemand anders. Als iemand met een vermijdende-persoonlijkheidsstoornis doet alsof deze dezelfde interesses heeft, is de kans kleiner dat zij afgewezen worden. Zij proberen zichzelf dan ook leuker te laten lijken door gedrag en kenmerken van anderen te kopiëren.
Afhankelijke-persoonlijkheidsstoornis
De afhankelijke-persoonlijkheidsstoornis kenmerkt zich door de gedachte dat iemand niet zelf door het leven kan gaan. Zij hebben op ieder moment iemand nodig waar zij op kunnen steunen, zodat zij niet de grote obstakels in het leven alleen hoeven te overwinnen. Door deze hoge mate van afhankelijkheid wordt de omgeving soms wat onrustig van dit gedrag en leidt dit nog weleens tot confrontaties. Dit werkt vaak averechts, omdat de afhankelijke persoon op dit moment het gevoel heeft dat de relatie langzaam breekt en hij of zij kan hierdoor juist weer extreme gevoelens van afhankelijkheid creëren.
Deze persoonlijkheidsstoornis kenmerkt zich vooral op het gebied van het zelfbeeld. Dit is extreem laag. Zelfstandigheid zit er bij deze mensen vaak niet in, want zij zijn bang dat alles mislukt wanneer zij het helemaal zelf aanpakken. Zij houden zich liever vast aan een ander en proberen op deze manier door het leven te komen. Door de angst om mensen om hen heen kwijt te raken en daardoor de controle over hun eigen leven te verliezen, lijdt men ook vaak aan angststoornissen. De combinatie van een afhankelijke-persoonlijkheidsstoornis en deze angststoornissen kan een grote impact op de eigen emoties hebben, maar ook de omgeving heeft vaak langere tijd nodig om te leren hoe zij hier op de juiste manier mee kunnen omgaan. Vaak leren ouders dit op langere termijn steeds beter, maar voor nieuwe partners kan de hoge mate van afhankelijkheid erg vervelend zijn.
Dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis
Bij de dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis is er vrijwel nooit rust in het hoofd. Alles moet op de juiste manier worden geregeld en regels moeten zo goed mogelijk worden nageleefd. Mensen met deze stoornis zijn dwangmatig bezig met alles om hen heen. Het percentage mannen dat hieraan lijdt ligt aanzienlijk hoger dan het percentage vrouwen, vaak wordt in de puberteit al duidelijk dat iemand trekjes ontwikkelt die kenmerkend zijn bij de dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis. Men streeft continu naar perfectie en zal niet graag snel fouten maken. Als er een fout gemaakt wordt, zetten zij alles op het repareren van die fout. Dit kan voor de omgeving erg vervelend overkomen, want in veel situaties sluiten mensen met deze stoornis zich volledig af van de buitenwereld om te zorgen dat alles in hun leven zo goed mogelijk overeenkomt met wat zij graag zien.
Zo hebben zij moeite om iemand anders in te schakelen voor de taken die zij zelf moeten uitvoeren. Vaak wordt gedacht dat een ander de taak niet met dezelfde kwaliteit kan opleveren als de persoon zelf. Dit leidt ertoe dat zij alles gewoon liever zelf blijven doen en geen risico nemen dat de ander ook maar een enkele fout kan maken. Een ander kenmerk van de dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis ligt bij de financiën. Zo kunnen deze mensen ontzettend gierig overkomen, omdat zij het ineffectief vinden om meer geld uit te geven dan nodig is. Zij leven ontzettend goedkoop en proberen dan ook zo veel mogelijk kosten te besparen. Hier zijn zij wederom erg dwangmatig in, waardoor dit voor de omgeving – en vooral voor mensen die hen net leren kennen – raar kan overkomen.
Hoe herken je een persoonlijkheidsstoornis?
Door de grote variatie van kenmerken en gedragingen bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis kan het lastig zijn om iets vast te stellen. Toch valt al snel op dat hun gebruikelijke gedrag aanzienlijk anders is dan jij van jezelf of van anderen om jou heen gewend bent. En vooral daar moet je dan ook op letten. Door nauwkeurig te kijken naar de verschillen in gedragingen, krijg je steeds duidelijker te zien op welke vlakken de persoon zich anders gedraagt. Hierdoor kun je al snel herkennen aan welke persoonlijkheidsstoornis deze persoon kan lijden.
Mensen met persoonlijkheidsstoornis weten, tenzij er al een diagnose gesteld is, vaak niet dat zij met deze stoornis te maken hebben. In veel gevallen hebben zij simpelweg het gevoel dat zij zich normaal gedragen of in ieder geval gedragen op basis van de situatie waar zij zich op dat moment in bevinden. Het is dan ook niet raar voor hen om zich defensief op te stellen wanneer iemand hen hiermee confronteert. Om een persoonlijkheidsstoornis te herkennen dien je dan ook niet aan de ander vragen te stellen over hun eigen gedrag. Let niet op wat zij zeggen, maar juist op de acties die zij uitvoeren. Dit geeft een veel beter beeld van kenmerken die potentieel overeenkomen met een van de stoornissen die op deze pagina worden genoemd.
Wanneer je het gevoel hebt dat er sprake is van een persoonlijkheidsstoornis van de ander, doe je er in het begin dus goed aan om het hier niet met de ander over te hebben. Lees je altijd goed in en confronteer de ander niet met het gedrag dat zij vertonen. Je kunt de ander het beste helpen door zelf eerst te leren welke gedragingen passen bij deze persoon en bij de stoornis die zij hebben. Vervolgens kun jij samen met een therapeut of psycholoog gaan kijken op welke manier jij de ander kunt helpen. Let er wel goed op dat het voor anderen vaak eerst een problematische situatie moet opleveren voordat zij bereid zijn hulp te zoeken. Als zij gewoon op een normale manier kunnen leven, doe je vaak meer kwaad dan goed wanneer jij hulp voor hen zoekt.
