L-Theanine; de natuurlijke rustgever

L-Theanine is een aminozuur dat wordt verkregen uit theebladeren, de stof komt voor in alle soorten thee. De hoogste concentraties van L-Theanine vinden we terug in witte thee. Groene thee heeft daarna de hoogste waarden en in zwarte thee komt L-Theanine het minst voor. De stof heeft een opwekkende maar ook kalmerende werking. Dit effect is wetenschappelijk lastig te bewijzen als het gaat om het drinken van thee. Wanneer je L-Theanine in een hogere concentratie inneemt, dan kan dit wel een positief effect hebben.

Wat is L-Theanine?

L-Theamine is de stof die ervoor zorgt dat thee zijn karakteristieke smaak krijgt. Dan gaat het uiteraard om natuurlijke thee smaken zoals die al vele eeuwen worden gedronken. De laatste decennia worden er steeds meer theesoorten op de markt gebracht die door toevoeging van andere stoffen een specifieke smaak hebben gekregen. Denk daarbij aan vruchtenthee zoals met bosvruchten, aardbei, kers of sinaasappel of kruidenthee zoals thee met pepermunt of kaneel of een combinatie van smaken om bijzondere melanges te verkrijgen.

Kalmerend effect

Al eeuwen geleden ontdekten mensen dat een kopje thee een kalmerend effect heeft op mensen. De L-Theanine is hiervoor verantwoordelijk. Niet voor niets wordt tot op de dag van vandaag nog gezegd als iemand overstuur of gestrest is een kopje thee te drinken om te kalmeren. Als de dosis L-Theanine hoog genoeg is, dan zijn de kalmerende en ontspannende effecten binnen circa een half uur waarneembaar. Thee ontspant en kalmeert en ook al is dit wetenschappelijk misschien niet zwart op wit aan te tonen, het feit dat mensen er in geloven zorgt al voor een sterk effect.

Beter slapen na een kopje thee

Iedereen weet dat je kort voordat je gaat slapen geen koffie moet drinken. De cafeïne in koffie zorgt ervoor dat je de slaap dan vaak moeilijk kunt vatten. Ook in thee zit cafeïne, maar er zijn theesoorten die deze stof minder bevatten zoals rooibosthee en kamillethee. Met name deze thee wordt dan ook aanbevolen als je kort voor het slapengaan een kopje thee wilt drinken. Er zijn ook merken thee die speciale ‘slaapthee’ op de markt brengen, deze bevat vaak kamille en andere rustgevende kruiden.

L-Theanine als je juist alert moet blijven

Thee werkt zeker niet alleen maar slaapverwekkend. Afhankelijk van de samenstelling van thee kan het er ook juist voor zorgen dat je je beter kunt focussen en alert blijft. Theanine beïnvloedt verschillende neurotransmittersystemen in de hersenen onder invloed van glutanaat, serotonine, Gaba en dopamine. Omdat veel theesoorten ook cafeïne bevatten wordt dit effect nog eens versterkt. Over het algemeen drinken mensen koffie om wakker te blijven, maar dit effect kan dus ook met thee worden bereikt. Er zijn studies die aantonen dat het drinken van thee met L-Theanine ervoor zorgt dat het cognitieve vermogen beter blijft functioneren. Dit betekent dat de mentale achteruitgang wordt afgeremd en dat iemand minder snel dement wordt.

Hoeveel Theanine zit er in een kopje thee?

Een gemiddelde kop groene of zwarte thee bevat gemiddeld 15 mg Theanine. Dit is ongeveer 1 tot 2% van het gewicht van gedroogde thee. Dat lijkt niet veel, maar het lichaam heeft ook niet zo heel veel Theanine nodig om er voordeel van te hebben. Als je dit aminozuur in zeer hoge concentraties zou innemen dan zou het effect schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Dit neemt echter niet weg dat het een probleem zou zijn om per dag meerdere koppen thee te drinken. De concentratie is dan ook zodanig dat dit geen schadelijke effecten heeft.

Bij welke aandoeningen kan L-Theanine helpen?

Er zijn verschillende aandoeningen en situaties waarbij het gebruik van L-Theanine heilzaam kan zijn. Een voorschrift van medicatie die Theanine bevat gebeurt in de meeste gevallen door een arts. L-Theanine is echter in lagere dosering ook vrij verkrijgbaar in reformwinkels en via het internet. Dit zijn de meest voorkomende aandoeningen waarbij L-Theanine wordt gebruikt.

Angst en innerlijke onrust

Wanneer iemand lijdt aan angst of onrust kan dit grote gevolgen hebben. Het lijdt vaak tot slaaptekort en dit kan dan weer een negatief effect hebben op het dagelijks functioneren. Wanneer een patiënt grote angst of onrust koestert kan dit zelfs leiden tot suïcidale gedachten of zelfs een poging tot zelfmoord. L-Theanine kan dan worden voorgeschreven om deze angst en onrust weg te nemen of te verminderen, eventueel in combinatie met andere medicatie.

Stress en hoge bloeddruk als gevolg van stress

Stress is een ‘ziekte’ waaraan vandaag de dag veel mensen lijden. Op het werk worden vaak hoge prestaties geëist en daar kan niet iedereen altijd even goed mee omgaan. Als gevolg van stress kan de bloeddruk stijgen en dat heeft dan weer nadelige gevolgen voor het hart en de bloedvaten. L-Theanine kan ervoor zorgen dat de stress vermindert en dat daardoor ook de bloeddruk weer daalt tot een aanvaardbaar niveau. Langdurige blootstelling aan stress kan uiteindelijk leiden tot een burn-out en moet natuurlijk voorkomen worden.

ADHD / ADD

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) en ADD (Attention Deficit Disorder) zijn aandoeningen waar kinderen en jongeren aan kunnen lijden. Het gevolg is dat ze zich slecht kunnen concentreren op school of werk en ook in hun dagelijks gedrag tegen problemen aanlopen. Vaak worden zware medicijnen, zoals Ritalin en Concerta, voorgeschreven om de symptomen van ADHD en ADD te beperken. Dit soort type medicatie hebben vaak ongewenste bijwerkingen. L-Theanine kan voor meer rust zorgen en ook voor een beter slaapritme zodat oververmoeidheid bij deze patiënten wordt verminderd. LTO3 is een bekend 100% natuurlijk supplement met daarin L-Theanine verwerkt.

Uit onderzoek blijkt dat kinderen met ADHD beter slapen als ze L-Theanine slikken [bron]. De studie toont aan dat dagelijks 400 mg L-Theanine veilig en effectief is om sommige aspecten van de slaapkwaliteit bij jongens met ADHD te verbeteren. Slaapproblemen en ADHD gaan vaak hand in hand en L-Theanine blijkt uit dit onderzoek een veilige en goede methode om dit te verminderen. L-Theanine kan daarom een goede vervanger zijn van de traditionele zware ADHD medicatie.

Schizofrenie

Schizofrenie is een zeer ernstige psychische aandoening waarbij de patiënt last heeft van waandenkbeelden. Vaak hoort hij of zij stemmen in het hoofd die opdrachten geven waar de patiënt dwangmatig aan voldoet. Dit kan zelfs zo ver gaan dat een schizofreniepatiënt op ‘bevel’ van een stem in het hoofd een misdaad begaat, zichzelf verwondt of zelfs suïcide pleegt. L-Theanine kan, in deze situatie vaak in hogere doseringen, ervoor zorgen dat de patiënt zich minder rusteloos voelt en meer controle heeft over zijn gedrag. Bij schizofrenie wordt de medicatie doorgaans voorgeschreven door de behandelend psychiater.

PMS

Veel vrouwen hebben in de dagen voordat zij ongesteld worden last van PMS (Premenstrueel Syndroom). Ze zijn prikkelbaar en snel geëmotioneerd. Als de klachten wel meevallen dan kan het drinken van thee wellicht uitkomst bieden, thee zoals toegelicht immers L-Theanine. Als er sprake is van ernstige klachten kan Theanine in een hogere dosering worden ingenomen om de klachten zoveel mogelijk te verminderen of zelfs te laten verdwijnen.

Verbeteren van concentratie

Als het voor studie of werk noodzakelijk is om je goed te focussen en de concentratie lang vast te houden dan kan L-Theanine hierbij ondersteunen. Tijdens de examenperiode op school, of een belangrijk tentamen op de universiteit kan Theanine helpen bij het opnemen van lesstof en deze kennis ook langer vast te houden. Ook op het werk kan het nodig zijn om je langdurig te concentreren bijvoorbeeld bij het bedienen van machines of het schrijven van ingewikkelde beleidsnotities.

L-Theanine verhoogt de activiteit in de alfa-frequentieband aanzienlijk, wat aangeeft dat het de geest ontspant zonder slaperigheid te veroorzaken [bron]. Dit effect is alleen vastgesteld bij hogere doses dan die worden aangetroffen in een kopje zwarte thee. Van alfa-activiteit is bekend dat het een belangrijke rol speelt in kritieke aspecten van aandacht

Verschijnselen van Alzheimer en andere vormen van dementie

Als je ouder wordt gaat bij veel mensen de cognitieve vaardigheid achteruit. Ze worden vergeetachtig en raken soms in de war omdat ze bepaalde situaties niet meer goed kunnen overzien. L-Theanine kan helpen om dit proces te vertragen en de ziekte van Alzheimer voorkomen. Natuurlijk zijn dit soort hersenaandoeningen niet te genezen, maar de verschijnselen kunnen wel deels worden onderdrukt door Theanine aan ouderen te geven. Dit middel wordt daarom vaak preventief aan senioren gegeven om het proces dat gepaard gaat met dementie-gerelateerde aandoeningen te vertragen.

Leveraandoeningen

Los van de vooral psychische aandoeningen waarbij L-Theanine goed kan werken werkt deze stof ook bij de bestrijding van leveraandoeningen of ter bescherming van de lever, bijvoorbeeld bij het gebruik van medicatie die leverschade kan veroorzaken. Het is hierbij belangrijk om L-Theanine altijd in overleg met de behandelend arts te nemen en dit niet op eigen houtje te doen.

Ondersteuning bij chemotherapie

Mensen die vanwege kanker worden behandeld met chemotherapie hebben vaak te kampen met vervelende bijverschijnselen. Misselijkheid, chronische vermoeidheid en haaruitval zijn de bekendste maar per persoon kunnen er andere bijwerkingen optreden. Het gebruik van L-Theanine wordt soms toegepast om sommige bijwerkingen te verminderen of de ‘scherpe randjes’ er vanaf te halen. De bijwerkingen zullen niet verdwijnen, maar de patiënt kan er vaak wel beter mee omgaan.

Beschermende werking van L-Theanine

L-Theanine is niet alleen heilzaam bij aandoeningen waarvoor het specifieke werking heeft. Er zijn ook situaties waarbij het gebruik van Theanine kan helpen om schade of vervelende complicaties te voorkomen.

Bescherming bij gebruik van NSAID’s

Als je pijnstillers slikt die schadelijk zijn voor de maagwand, de zogenaamde NSAID’s zoals indomethacine of ibuprofen dan kan dit maagzweren en andere maagproblemen zoals ernstig maagzuur veroorzaken. Deze klachten kunnen erg hinderlijk zijn en zelfs lijden tot onherstelbare schade. L-Theanine kan helpen de maag te beschermen.

Interactie met cafeïne

Cafeïne zorgt ervoor dat je je beter kunt concentreren en alert reageert. Uit onderzoek blijkt dat L-Theanine dit effect versterkt [bron]. De combinatie van L-Theanine en cafeïne verbeterde zowel de snelheid als de nauwkeurigheid van de prestaties en verminderde gevoeligheid voor afleidende informatie. Daarnaast zorgt Theanine er ook voor dat je beter slaapt, iets wat bij het gebruik van uitsluitend cafeïne, vaak juist een probleem is. Wil je wakker blijven maar tegelijk op het moment dat je naar bed gaat juist wel snel inslapen en goed doorslapen dan kan L-Theanine zeker een aanrader zijn. Uiteraard is het verstandiger om geen koffie te drinken voor het slapen gaan.

Bescherming van de lever

Hoewel het niet zo is dat een alcoholist rustig zijn gang kan gaan, is wel aangetoond dat L-Theanine een gunstig effect heeft op de lever als het gaat om de afbraak van alcohol [bron]. Het mag algemeen bekend zijn dat het nuttigen van alcoholische dranken leverschade veroorzaakt. Dit wordt natuurlijk niet voorkomen door maar simpelweg Theanine te gebruiken. Maar je kunt de schade hierdoor wel een beetje beperken.

Bescherming van de hersenen

Onderzoek bij dieren heeft aangetoond dat L-Theanine de hersenen kan beschermen tegen bepaalde schadelijke invloeden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan insecticiden en aluminium. Net als bij leverbescherming geldt ook hier dat het gebruik van L-Theanine je niet vrijwaart van voorzichtigheid als je met schadelijke stoffen werkt.

Ondersteuning bij ontwenningsverschijnselen

Dierproeven hebben aangetoond dat L-Theanine ondersteunend kan werken als je wilt stoppen met roken of afkicken van opium en aanverwante verslavende stoffen. De ontwenningsverschijnselen worden erdoor verminderd waardoor het stoppen met roken of met bepaalde medicatie minder zwaar is.

Ondersteuning van medicatie bij psychische stoornissen

Als je medicatie gebruikt om hyperactiviteit of psychotische klachten te onderdrukken dan kan L-Theanine de werking hiervan versterken of minstens ondersteunen. Daarom wordt L-Theanine vaak als extra medicatie voorgeschreven aan patiënten die voor psychotische klachten worden behandeld.

Een waarschuwing is wel op zijn plaats. Voor al deze interactieve eigenschappen en ook voor de gunstige effecten van L-Theanine geldt dat je er niet blindelings op mag vertrouwen. Bij klachten, zeker als deze ernstig zijn, is het altijd noodzakelijk om een arts te raadplegen en met hem of haar te overleggen over welke behandeling het meeste effect zal hebben. Zelf dokteren kan alleen als je klachten hebt die minder ernstig en van voorbijgaande aard zijn. L-Theanine werkt alleen ondersteunend en is zeker geen geneesmiddel voor psychotische klachten.

Een mogelijk medicijn tegen Alzheimer

Al vele decennia zoeken artsen naar een medicijn om Alzheimer te genezen of te voorkomen. Alzheimer is één van de meest voorkomende vormen van dementie bij ouderen. Een relatief groot deel van de ouderen van 70 jaar en ouder krijgt te maken met een vorm van dementie. Dementie leidt niet alleen tot geheugenverlies en problemen bij het dagelijks functioneren maar kan ook de oorzaak zijn van allerlei lichamelijke klachten die hiermee verband houden.

Het is aangetoond dat mensen die dement zijn sneller problemen krijgen met hun hart en andere organen. Zij overlijden dan ook niet aan de dementie zelf maar wel aan hieraan gerelateerde aandoeningen. Een medicijn dat Alzheimer remt of zelfs geneest zou deze sterfte kunnen terugdringen. Studies, zij het vooral bij dieren, hebben aangetoond dat L-Theanine een gunstige invloed heeft op het cognitieve vermogen. Het helpt jongere mensen niet alleen om zich beter te concentreren en te focussen op bepaalde zaken. Bij ouderen kan L-Theanine ervoor zorgen dat het kortetermijngeheugen beter blijft functioneren. Juist dit deel van het geheugen wordt bij Alzheimerpatiënten vaak aangetast.

L-Theanine in de strijd tegen kanker

Kanker is nog steeds één van de meest bedreigende ziekten in moderne landen. Er wordt dan ook voortdurend onderzoek gedaan om de kans op genezing of stabilisering van de ziekte te vergroten. Theanine kan zeker geen kanker genezen. Maar uit dierproeven blijkt dat toediening van L-Theanine wel een ondersteunende werking heeft op de werking van chemo. Bij patiënten die hiermee worden behandeld kan de chemo een beter en duurzamer effect hebben. Dit hangt uiteraard wel af van de soort kanker waarvan sprake is. Het effect is nog onvoldoende aangetoond om hieruit vergaande conclusies te trekken maar de eerste studies naar het gebruik van Theanine bij de bestrijding van kanker zijn zeker hoopvol.

Ondersteuning bij depressies en andere psychische aandoeningen

De behandeling van mensen met depressies en andere geestelijke aandoeningen is vaak lastig. In de meeste gevallen wordt gekozen voor een combinatie van psychotherapie door een psycholoog of psychiater in combinatie met medicatie. Slaapproblemen spelen vaak een rol en daar kan L-Theanine uiteraard bij ondersteunen. Daarnaast toot onderzoek aan dat de regulering van de stoffen lutamaat en glutamine in de hersenen verbetert bij het gebruik van L-Theanine. Omdat L-Theanine bijwerkingen kan hebben als het in combinatie met antidepressiva en dergelijke wordt gebruikt is het aan te raden dit middel alleen in overleg met de behandelend arts te gebruiken.

Onderzoek naar positieve werking op ontstekingen na een operatie

Het is algemeen bekend dat na een operatie de kans op een ontsteking altijd aanwezig is. Er is klinisch vooronderzoek gedaan waaruit blijkt dat L-Theanine hier een gunstige invloed op kan hebben. In combinatie met cysteïne de kans op een ontsteking kan verminderen of een ontsteking die is ontstaan sneller doet genezen. Er is echter meer onderzoek nodig om te bevestigen of de effecten inderdaad noemenswaardig zijn voor verdere ontwikkeling.

De dosering van L-Theanine

Bij diverse klachten kan het gebruik van L-Theanine dus zeer effectief zijn. Het drinken van thee is dan uiteraard niet voldoende. Als iemand klachten heeft wordt Theanine in hogere doseringen voorgeschreven, meestal door de huisarts of een specialist zoals een psycholoog of psychiater. Hierbij kan worden opgemerkt dat een psycholoog zelf geen medicatie mag voorschrijven, dit gaat dan ook meestal in overleg met de huisarts of een specialist.

Een dosering van circa 200 mg per dag is gebruikelijk, in ernstige gevallen kan ook een dosering van 400 tot 800 mg per dag worden gebruikt. Tijdens zwangerschap of bij het geven van borstvoeding mag Theanine niet als medicatie worden gegeven. Thee drinken kan doorgaans geen kwaad vanwege de lage concentratie.

Voor ondersteuning van patiënten met Alzheimer zijn proeven gedaan met twee capsules met 60 mg tweemaal daags voor de maaltijd. Dit leidde tot zichtbare verbetering van het welzijn. Bij het moeten leveren van een prestatie zoals een examen kan een capsule met 100 mg L-Theanine worden ingenomen een half uur voordat de prestatie geleverd moet worden. Dit bevordert het concentratievermogen en daarmee de prestatie die geleverd moet worden. Er is geëxperimenteerd met het gebruik van cystine in combinatie met L-Theanine bij patiënten die bepaalde vormen van chemotherapie ondergingen. Hieruit is gebleken dat deze medicatie de patiënt kan ondersteunen als het gaat om het verdragen van de bijwerkingen.

Over het algemeen is het gebruik van L-Theanine zeer veilig. Uiteraard mag je, net als elke stof, niet te veel van de stof innemen. De norm die hiervoor geldt, de zogenaamde NOAEL (Jo-Observed-Adverse-Effect-Level) bedraagt 4000 mg/kg/dag. Dit is de hoeveelheid die klachten kan geven bij overschrijding van deze norm.

Bijwerkingen van L-Theanine

L-Theanine is een natuurproduct. Dit betekent dat er over het algemeen geen ernstige bijwerkingen te verwachten zijn, anders dan bij een extreme overgevoeligheid voor de stof Theanine, maar dit is maar zelden het geval. Omdat Theanine rustgevend werkt kan het slaperigheid veroorzaken als het in een wat hogere dosering wordt gebruikt. Daarnaast zijn gevallen bekend waarbij het gebruik hoofdpijn veroorzaakte.

Interactie met medicijnen en voedingsmiddelen

Gebruik L-Theanine niet in combinatie met bloeddruk verlagende middelen voordat je hierover met je behandelend arts hebt overlegd. Stimulerende middelen zoals drugs kunnen een ongewenste uitwerking hebben op het gebruik van Theanine. Kruiden en supplementen die cafeïne bevatten kun je beter niet samen met L-Theanine gebruiken alvorens dit met een arts te overleggen. Er zijn geen ziekten bekend waarbij je L-Theanine beter niet kunt gebruiken anders dan in combinatie met medicatie waarbij dit wordt afgeraden.

L-Theanine kopen

L-Theanine is verkrijgbaar in reformwinkels en bij drogisterijen. Daarnaast kun je het ook zonder recept via het internet bestellen. Er zijn diverse webwinkels waar L-Theanine, vooral in capsulevorm, wordt aangeboden. Let bij het zelf bestellen op de dosering en de hoeveelheid werkzame stof per tablet. Dit staat aangegeven in de informatie bij het middel. Overschrijd de voorgeschreven dosering niet en overleg met je arts als je ook andere medicatie gebruikt voor dezelfde of andere klachten die je hebt.

L-Theanine bij kinderen

Tegenwoordig krijgen kinderen soms nogal gemakkelijk het stempel ADD, ADHD of zelfs PDD-NOS. Als deze diagnose wordt gesteld wordt er in veel gevallen Ritalin voorgeschreven, een middel dat zeker niet zonder risico gebruikt kan worden en soms vervelende bijwerkingen heeft. Een kind hoeft ook helemaal niet één van deze aandoeningen te hebben.

Het kan ook zijn dat een kind simpelweg hoogsensitief is. In zo’n geval kan behandeling met een middel dat L-Theanine bevat ook prima werken. Dit natuurlijke middel heeft niet de ongewenste bijwerkingen van Ritalin en kan evenzoveel effect hebben. Als je kind concentratiestoornissen heeft, slecht slaapt of de schoolprestaties blijven achter bij wat verwacht mag worden dan kun je, eventueel in overleg met een alternatief genezer, proberen of L-Theanine misschien een positief effect kan hebben.

Wordt L-Theanine ook bij dieren gebruikt?

Niet alleen mensen maar ook dieren kunnen stress hebben. Denk bijvoorbeeld aan honden die vuurwerkangst hebben of dieren die te maken hebben met een andere stressvolle situatie. Vooral in de VS wordt L-Theanine gebruikt bij honden om ze alert te houden in de interactie met hun baas. Ook het feit dat L-Theanine geen vervelende bijwerkingen heeft zoals bijvoorbeeld regulier kalmeringsmiddelen is een groot pluspunt. Als een hond of ander dier moet reizen en dit stressvol is kan L-Theanine helpen om de stress te verminderen. Sommige andere middelen die worden gebruikt om een gestrest dier rustig te houden of te maken zijn bewezen schadelijk en worden dus ten zeerste afgeraden. L-Theanine kan prima worden gebruikt. Overleg wel altijd met de dierenarts over de dosering en geef het middel zeker niet op eigen houtje aan je hond, kat of ander dier.

Tot slot

De onderzoeken die tot nu toe zijn gedaan naar de effecten van L-Theanine zijn zeer hoopgevend. Het is jammer dat meer onderzoek in sommige gevallen uitblijft. Het middel is zo veelzijdig dat er zeker kansen liggen in de komende decennia om meer en beter gebruik te maken van de positieve effecten. Feit is natuurlijk dat onderzoek geld en tijd kost. Vaak zijn studies van tientallen jaren nodig om te kunnen aantonen dat een positief effect van een bepaalde stof daadwerkelijk aanwezig is.

Theanine is zonder meer een bewezen middel dat rust geeft en slapeloosheid bestrijdt. Voor alle andere effecten die Theanine zou hebben is meer onderzoek nodig om dit effectief aan te kunnen tonen. Daar komt dan nog  bij dat de stof in de gewenste doseringen in capsules, tabletten of vloeibare medicatie beschikbaar moet worden gemaakt. Daar zal in sommige gevallen nog de nodige tijd mee gemoeid zijn voordat het zover is. Maar de studies die tot nu toe zijn gedaan zijn in ieder geval zeer hoopgevend.