Zink is een belangrijk mineraal dat ondersteunt bij een sterk immuunsysteem, gezonde huid en glanzend haar. Ongeveer de helft van wereldbevolking heeft een tekort hieraan. Je lichaam kan klachten ontwikkelen bij een tekort aan het mineraal. Gelukkig zit zink in elke cel van je lichaam en heeft je lichaam maar een kleine hoeveelheid per dag nodig. Leer hoe je een tekort aan zink kunt herkennen en wat je eraan kunt doen!
Wat is zink
Zink is spoorelement. Dit verwijst naar een mineraal waarvan het lichaam in principe maar heel weinig nodig heeft. Het is een mineraal welke ons lichaam nodig heeft om goed te functioneren. Tevens ondersteunt de stof onder andere bij het aanmaken van nieuwe cellen, de groei en ontwikkeling van weefsel en een goed werkend afweer- en immuunsysteem.
De stof komt voor in hele kleine hoeveelheden in verschillende voedingsmiddelen. Met name in vlees, kaas, graanproducten, noten en in schaal- en schelpdieren is de voedingsstof het hoogst aanwezig.
Ook interessant: Magnesium: wat doet het in ons lichaam?
Wat zijn de voordelen
Hoewel je lichaam maar een kleine hoeveelheid zink nodig heeft, is het een belangrijke stof voor ons lichaam. Door de ondersteuning in het aanmaken van eiwitten en nieuwe cellen en weefsel, zorgt de mineraal voor een sterk lichaam. De voordelen voor ons lichaam zijn:
- Wondgenezing en haargroei: eiwitten en witte bloedcellen zorgen voor een sneller herstel van wondjes en haargroei. Voldoende zink zorgt er voor dat beschadigingen in en op de huid sneller genezen.
- Reguleren van bloedsuikerspiegel: je alvleesklier maakt insuline aan. Insuline zorgt ervoor het lichaam glucose (suiker) kan opnemen in de cellen. Hierdoor blijft je bloedsuikerspiegel op het juiste niveau blijft.
- Spierontwikkeling: het aanmaken en de activatie van eiwitten, zorgt voor een betere en snellere spierontwikkeling. Daarnaast stimuleert zink de aanmaak van testosteron.
- Afweer- en immuunsysteem: het helpt je lichaam te beschermen tegen ziektes door het versterken van je afweer- en immuunsysteem. Daarbij bindt zink zich vast aan schadelijke stoffen zoals lood. Hierdoor worden ze onschadelijk gemaakt waardoor, vooral de zenuwen, beter worden beschermd.
Hoeveel zink heeft je lichaam dagelijks nodig?
Je lichaam heeft maar een minimale hoeveelheid zink per dag nodig. Deze hoeveel is afhankelijk van je leeftijd en geslacht.
Mannen hebben elke dag ongeveer 10 mg nodig. Terwijl vrouwen maar 7 mg vragen. Echter, zwangere vrouwen behoeven een hogere hoeveelheid van 10 mg en vrouwen die borstvoeding geven, 11 mg. Dit komt doordat zij veel voedingsstoffen aan hun baby doorgeven via de navelstreng of moedermelk.
Zink zit in veel verschillende soorten voedsel. Met name dierlijke producten bevatten veel van deze mineraal. Je lichaam kan de stof uit dierlijke producten (zoals vlees en vis) beter opnemen dan uit planten. Hieronder wordt weergegeven hoeveel mg er voorkomt per product per 100 gram:
- 10-25 mg: oesters, tarwekiemen, tarwezemelen
- 5-10 mg: edammer en Emmentaler kaas, eieren, varkenslever, rundvlees, zonnebloempitten, soja, cacaopoeder
- 2,5-5 mg: Goudse kaas, Parmezaanse kaas, tarwe, gerst, gierst, haver, quinoa, doperwten, linzen, bonen, paranoten, pinda’s, walnoten, chiazaad
Zink tekort
De klimaatveranderingen kunnen invloed hebben op de hoeveelheid zink die aanwezig is in ons voedsel. De CO2-uitstoot zorgt er met name voor dat deze hoeveelheid lager wordt. Verschillende landen in Zuidoost-Azië en Zuid-Afrika kampen met een tekort. De droge en (vaak) onvruchtbare grond bevat minder mineralen, waardoor het moeilijk is de gewenste hoeveelheid te winnen.
De oorzaken
In Nederland komt een tekort aan zink in de bodem of in voedingsproducten niet voor. Echter, het is mogelijk om door persoonlijke omstandigheden een tekort te genereren in je lichaam. Voorbeelden van oorzaken van een zink tekort:
- Zweten: via vocht, verlies je zink. Intensief sport of warm weer zorgt ervoor dat je meer zweet en dus meer vocht verliest. Zorg ervoor dat je de juiste voedingsmiddelen eet om het niveau weer aan te vullen.
- Vegetarische of veganistische diëten: zink is voornamelijk aanwezig in dierlijke producten zoals vlees of vis. Een vegetarisch dieet zorgt ervoor dat je via andere producten de gewenste hoeveel dient in te nemen. Wanneer je een veganistisch dieet volgt moet je nog beter opletten. Producten zoals kaas en eieren vallen dan ook weg. Door voldoende en de juiste noten en granen te eten, zorg je ervoor dat je niveau op peil blijft.
- Darmziektes: chronische darmziektes, zoals de ziekte van Crohn of prikkelbaredarmsyndroom, zorgen ervoor dat je lichaam meer moeite heeft om zink op te nemen. Ook kan het zijn, omdat darmziektes vaak gepaard gaan met diarree, dat je sneller meer vocht verliest.
- Stress: ook langdurige stress kan leiden tot een tekort. In stresssituaties verbruikt je lichaam meer voedingsstoffen. Ontspanning en vroegtijdig rust nemen zorgen ervoor dat je lichaam beter kan herstellen. Wanneer je last hebt van chronische stress, door bijvoorbeeld een onprettige werksituatie, is het belangrijk het voedingsstoffen- en mineralen te kort bij de oorzaak aan te pakken. Verminder de stress in de betreffende situatie. Plan bijvoorbeeld een leuk bedrijfsuitje om de sfeer op werk te verbeteren. Hierdoor zal je lichaam vanzelf minder stresshormonen aanmaken en zal het zink tekort zich vanzelf weer herstellen.
Toevallig op zoek naar een leuk bedrijfsuitje in Limburg? Verminder stress binnen jouw organisatie en zorg voor een prettige werkomgeving!
- Suikerziekte: zink verlaat het lichaam via vochtverlies zoals zweten, plassen en bij de ontlasting. Mensen met suikerziekte moeten over het algemeen vaker naar het toilet, waardoor het verlies van zink sneller gaat.
Wat zijn de lichamelijk symptomen van een zink tekort
Onvoldoende zink kan de volgende klachten teweeg brengen.
- Haaruitval
- Broze nagels
- Slecht helende wonden
- Verslechterd zicht of nachtblindheid
- Verslechterd reukvermogen
- Vermoeidheid en/of depressieve gevoelens
- Sneller ziek worden
- Diarree
- Gewichtsverlies
- Spierkramen
- Erectieproblemen en een verlaagd libido
Een tekort aan zink kan ervoor zorgen dat je lichaam op veel vlakken minder goed functioneert. Intensieve activiteiten zoals sporten kosten dan meer moeite en energie. Zelfs leuke activiteiten zoals uitgaan, teamuitjes of een familiedag met opa en oma in Limburg kunnen te vermoeiend worden. Een ernstig tekort in Nederland, en andere westerse landen, is zeldzaam. Toch is het belangrijk om je bewust te zijn van de mogelijkheid dat je zelf een zinktekort kunt ontwikkelen. Zorg voor een gevarieerd dieet om het niveau op peil te houden.
Zink overschot
Een tekort aan zink is slecht voor de gezondheid. Echter, ook een overschot aan deze mineraal kan schadelijk zijn. De bovengrens voor een veilige hoeveelheid is 25 mg per dag. Als je deze grens meerdere dagen overschrijdt, kun je al klachten ervaren. Te veel zink ontstaat vrijwel altijd door het innemen van (te veel) voedingssupplementen. Het is vrijwel onmogelijk om te veel binnen te krijgen door middel van ‘normale’ voeding.
Wat zijn de lichamelijke symptomen
Mogelijke gevolgen van het overschrijden van de dagelijkse hoeveelheid zijn:
- Maag- en darmproblemen: zoals diarree
- Nierproblemen
- Haarverlies
- Bloedarmoede: door een tekort aan ijzer
- Gevoelloosheid en zwakte: door verminderde werking van koper, wat belangrijk is voor gezonde zenuwen
- Botontkalking en slechte zenuwfunctie: door een tekort aan calcium en magnesium
Kortom, zink is essentieel voor een sterk en gezond lichaam. De mineraal ondersteunt het afweer- en immuunsysteem en zorgt voor een gezonde huid, haargroei en andere lichaamsfuncties. Pas wel op dat je binnen de gewenste marge blijft. Zowel een tekort als een overschot aan zink kan leiden tot lichamelijk klachten en gezondheidsproblemen. Twijfel je of je zink moet innemen als voedingssupplement? Raadpleeg voor de zekerheid een arts voor passend advies.
