Voor de meesten van ons is het leuk en spannend om zo nu en dan een gokje te wagen. Waar je voorheen echt een avondje uitging naar het casino, kan je tegenwoordig ook prima bij een online casino zonder Cruks een gokje wagen. De spanning en plezier zouden centraal moeten staan wanneer iemand aan het gokken is. Helaas is dit niet voor iedereen vanzelfsprekend. Het brein kan je immers verslaafd maken aan een stofje dat je zelf produceert. Hoe dit werkt en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn lees je in dit artikel
Wat doet gokken met je hersenen?
De hersenen hebben anno 2022 nog veel geheimen voor de medische wetenschap. Wat we grofweg weten is dat de hersenen bepalen wie wij zijn, wat ons karakter is en hoe we ons gedragen binnen verschillende contexten. Ook weten we dat de hersenen een chemisch vat zijn dat enkel goed functioneert wanneer de hoeveelheid ‘stofjes’ in de juiste verhouding aanwezig is. Wanneer je gaat gokken ben je doorgaans gefocust op het winnen van een geldbedrag (de hoogte is hierbij niet doorslaggevend). Wanneer je aan het gokken bent komt er adrenaline vrij. Deze afgifte vanuit de hersenen zorgt ervoor dat je spanning ervaart. Je ademhaling wordt korter en frequenter, en je hartslag stijgt. Wanneer je vervolgens verliest leidt de adrenaline tot een angstig en somber gevoel – je hebt immers geld verloren. Bij een winst in het casino ontstaat het gevoel van euforie. Deze euforie is een ontlading als gevolg op de aangemaakte adrenaline. Bij deze ontlading komt het stofje dopamine vrij. Dopamine wordt in de volksmond ook wel het gelukshormoon genoemd. Zo lang je nog rationeel kan bedenken dat het wellicht verstandig is om te stoppen met gokken na een aantal inzetten is er weinig aan de hand. Het wordt pas gevaarlijk wanneer je deze rem niet meer kunt oproepen bij jezelf. De hersenen zijn namelijk zeer verslavingsgevoelig voor dopamine. Dus wanneer je een aantal keer wint wordt er iedere keer een nieuw shot dopamine afgegeven wat een gelukzalig gevoel geeft.
Op welke manier kan gokken problematisch worden?
Zoals beschreven brengt gokken spanning met zich mee, waarbij in geval van een winst het gelukshormoon dopamine wordt aangemaakt. De verslavingsgevoelige hersenen geven iemand een fijn gevoel wanneer er gewonnen wordt in het casino. Wanneer de hersenen dusdanig verslaafd zijn geraakt aan dit hormoon vragen zij feitelijk de hele tijd om een nieuwe afgifte. Dit patroon is de basis voor iedere soort verslaving. Dus wanneer je de hele tijd op zoek bent naar die kick van het winnen van geld zorgt dit ervoor dat je niet meer rationeel aan het nadenken bent over de beslissingen die je neemt. Dit leidt er onder andere toe dat je wil door blijven spelen om dat fijne gevoel te blijven ervaren. De hoogte van de ingezette bedragen speelt in de verslavingsgevoeligheid geen significante rol. Wel is het zo dat hoe hoger je inzetten worden des te groter de kans is dat je in de financiële problemen kan komen als gevolg van een gokverslaving. Dus om de vraag te beantwoorden ‘Wanneer wordt gokken problematisch’ is relatief eenvoudig. Wanneer je continue denkt aan gokken en niet zonder kan moet je erkennen dat jij te kampen hebt met een gokverslaving.
Wie hebben er gokverslavingen?
Uit de cijfers blijkt dat, hoewel er in verhouding veel meer vrouwen zijn gestart met gokken zonder Cruks dan mannen, mannen nog steeds vaker kampen met problematische gokverslavingen. Met name jonge mannen in de leeftijdsgroep tussen de 18 en 24 jaar blijken extreem gevoelig voor het oplopen van een gokverslaving.
Een gokverslaving sloopt je
Gokverslaafden zijn niet altijd even makkelijk te herkenning. Iedereen heeft wel een beeld van een alcohol- of drugsverslaafde, maar bij een gokverslaving zie je niet meteen dat iemand er ongezond uitziet. Dit betekent zeker niet dat een gokverslaving als minder ernstig mag worden bestempeld. De kenmerken van iemand die kampt met een gokverslaving zit veel meer in gedrag. Deze verslaving is geestelijk extreem uitputtend. Mensen met een gokverslaving willen de hele dag niets liever dan gokken en kunnen letterlijk niet meer goed functioneren. Dit leidt dan weer tot een gevoel van rusteloos zijn, slecht slapen, angsten, depressies en uiteindelijke tot een totale uitputting. De gevolgen die deze mentale aspecten met zich mee brengen zijn niet mals. Gokverslaafden hebben doorgaans geld nodig om in hun behoeften te voorzien. Om aan dit geld te komen wordt er steeds meer bezuinigd op sociale activiteiten (die kosten doorgaans geld), hierdoor komt iemand op den duur in een sociaal isolement. Om aan geld te komen zal de verslaafde liegen en bedriegen om van familie en naasten geld af proberen te troggelen om de verslaving te voeden. In sociaal opzicht is een gokverslaving desastreus. Minder functioneren leidt vervolgens tot verlies van werk, bezittingen en woning. Deze neerwaartse spiraal moet doorbroken worden om de weg naar boven in te zetten.
Meer gokverslavingen door nieuwe wetgeving tegen casino’s zonder Cruks
De overheid erkent gelukkig dat enige vorm van inmenging noodzakelijk is gebleken. Op 1 april 2021 is de wet Kansspelen op afstand (Koa) in werking getreden. Hiermee heeft de
Overheid getracht de online gokmarkt te reguleren en een casino zonder vergunning niet langer te gedogen. De wet Koa stelt de overheid in staat om bepaalde eisen aan online casino’s te stellen. Deze beheersmaatregelen zien er met name op toe om de kans op een gokverslaving te verkleinen. Zo mogen online casino’s niet langer bepaalde trucjes gebruiken die de aanmaak van dopamine bevorderen. Een voorbeeld hiervan is het aanbieden van bonussen tijdens het spelen. Voldoet een online casino aan deze aanvullende eisen dan kan zij een vergunning krijgen van de Kansspelautoriteit. Deze vergunning geeft recht om spelaanbod legaal aan te bieden in Nederland. Deze maatregelen gelden niet voor buitenlandse casino’s zonder vergunning. Dit type casino wordt het online casino zonder Cruks genoemd.
Als onderdeel van de wet Koa is per 1 oktober 2021 het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks) in werking getreden. Dit register moet een beschermende werking hebben voor de individuele speler die problematisch gokgedrag vertoont. Indien nodig kan een speler door het casino in kwestie worden aangemeld voor dit register. Een inschrijving betekent dat een speler gedurende een periode van 6 maanden geen online of fysiek casino mag bezoeken. Zelf bij Cruks uitschrijven is niet mogelijk. Cruks omzeilen kan echter wel. Een aanmelding bij een online casino zonder Cruks is binnen 1 minuut gedaan. Op moment van schrijven, ruim een jaar na invoering van het Cruks, staan er circa 23.000 spelers geregistreerd.
Aanpak gokverslaving
Met de invoering van de wet Koa lijkt de overheid met name aan symptoombestrijding te doen. Dit is een gemiste kans, aangezien de preventieve aanpak een veel groter effect heeft. Het oude gezegde ‘voorkomen is beter dan genezen’ is ook hierop van toepassing. Wie eenmaal in het Cruks geregistreerd staat heeft het al behoorlijk bont gemaakt. Hoewel het Cruks meer als een tijdelijk vangnet kan worden gezien, verdient het de aandacht om meer nadruk te leggen op de verslavingspreventie. Door het Trimbos Instituut is het Preventieplan Kansspelen op afstand geschreven. Dit plan moet met name jongeren tussen de 18 – 24 jaar en kwetsbare groepen helpen om niet te snel online te gaan gokken en zich al helemaal niet bezig te houden met gokken zonder Cruks. Deze groep moet leren wat de signalen zijn die kunnen leiden tot een problematische verslaving, zodat hier snel op geacteerd kan worden. Een hele gemakkelijk oplossing is het installeren van een adblocker op de telefoon of internetbrowsers zodat de ongerichte reclame van online casino’s lastiger haar weg weet te vinden. Het behandelen van een gokverslaving vergt een specialistische aanpak. Er zijn vele instanties die snel gerichte hulp kunnen bieden. Doormiddel van een aanmelding bij LoketKansspel kunnen er op korte termijn passende interventies worden uitgevoerd vanuit een geschikte instantie.
